Για την έκθεση στα ελληνικά

Нека даваме възможност на хората да проявят своите блясък и сила.

Това си (ни) пожела гръцката фотографка Олга Стефату по време на откриването на изложбата Chrysalis в София. И добави:

„Въпреки че съм виждала изображенията много пъти, прекарала съм много време с тях – с портретите, с текстовете и, разбира се, със самите жени, всеки път ме обхваща невероятно чувство на благоговение пред силата им, пред този вътрешен и външен блясък.

И си пожелавам днес и вие да усетите частица от техния блясък и сила. Както и колко важно е всеки от нас, сам или колективно, да може да общува, да се свързва с околните и да дава възможност на хората да проявят своя блясък.

Жените, участващи в проекта се гордеят много с всяко свое представяне на изложби, горди са, че са били чути.“

Галерия Синтезис представя изложбата Chrysalis на гръцката визуална артистка Олга Стефату (от 20 юли до 16 септември т.г.). Chrysalis е серия от портрети, която акцентира върху индивидуалността на жени бежанки търсещи убежище в Гърция.

Родом от Сирия, Иран, Ирак, Афганистан, Камерун и Конго, жените застават пред камерата в златни костюми, изработени от спасително фолио. Портретите и придружаващите ги текстове представят различния опит на всяка жена и нейния път на миграция, а декорът поставя в центъра на изображението нейното смело поведение.

Процесът на работа с Олга Стефату им дава възможност да се покажат пред света такива, каквито искат да бъдат видени: като личности, напуснали родното си място по различни причини, със свои собствени очаквания и надежди за бъдещето.

„Избягах заради политическото и полово потисничество.

Пресякох границата между Иран и Турция през нощта. […] Трафикантите ме удряха, за да тичам по-бързо. Стъпалата ми кървяха. На лодката за Лесбос бяхме повече от 40 души. Два пъти паднах в студеното море. […] Сега имам разрешение за пребиваване. […] Не говоря нито гръцки, нито английски. Готвенето се превърна в моя начин за общуване. В Атина се чувствам свободна. Искам същото за всички жени в моето общество. Като мен в този момент, когато говоря за мечтите си пред камера. Обичам да танцувам.“, споделя Махбубе от Иран.

От 2014 г. насам повече от 1,2 милиона души, бягащи от конфликти, насилие и преследване, са минали през Гърция, предприемайки рисковано пътуване в търсене на безопасност и по-добър живот в Европа. Десетки хиляди все още се намират в страната, като много от тях живеят в лоши условия.

„Водена от символиката на златния цвят, промених предназначението на материала, който се превърна в синоним на пътуването на бежанците и в сътрудничество с дизайнера Гурам Чачанидзе го превърнахме в дреха.

Всеки костюм е уникален и отразява духа на жената, която го носи“, споделя Олга Стефату.

Chrysalis е последният стадий, през който преминава ларвата, преди да се превърне в имаго. Тогава настъпва огромната метаморфоза и бъдещата пеперуда, все още затворена в златния си пашкул, се готви да разгърне крила за първи път.

Това е първото представяне на Олга Стефату пред българската публика. Нейният дългосрочен проект Chrysalis е показван на Атинския фотофестивал през 2022 г., в MOMus – Музей за съвременно изкуство като част от Фотобиеналето в Солун през 2021 г., в Mузея Ага Хан в Торонто и в Пространство за съвременно изкуство Doha Fire Station в Катар през 2020 г. Включен е и в изложбата „Диви лебеди: невидими силни жени“ в галерия Фотон в Любляна.

За Олга Стефату

Олга Стефату е визуална артистка и режисьорка на документални филми със специален интерес към правата на жените. Завършва фотография в Технологичния образователен институт в Атина, а през 2012 г. получава магистърска степен по мултимедийна журналистика от Университета в Болтън, Великобритания, докато живее в Пекин.

Atelier délos е нейната творческа база в Атина, но работи по проекти из целия свят. Работата ѝ е показвана в институции като Музея Ага Хан, Канада; Пространство за изкуство Doha Fire Station, Катар; MOMus – Музей за съвременно изкуство, Гърция; Музея Бенаки, Гърция; Галерия Negpos, Франция; както и в рамките на Месеца на фотографията в Лос Анджелис, Фестивала Head On, Австралия и Les Boutographies, Франция.Има богат опит в мултимедийната журналистика и е била сътрудник на международни медии като Der Spiegel, Die Zeit, The Economist, NBC News и Vanity Fair.

През 2021 г. е избрана да снима колекцията Dior Cruise 2022 заедно с още девет жени артистки от Гърция.Олга Стефату си сътрудничи с Организацията на музеите на Катар и е куратор на част от програмата на Фотофестивала Tasweer през 2023 г. Тя е творчески директор на Фестивала на изкуствата Saristra, остров Кефалония, Гърция.

Όλγα Στεφατου: Να δίνουμε ευκαιρία στους ανθρώπους μας να λάμψουν

Στις 20 Ιουλίου στην Synthesis Gallery στην Σόφια εγκαινιάστηκε η έκθεση Chrysalis της ελληνίδας φωτογράφου Όλγα Στεφάτου.

Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 16 Σεπτεμβρίου. Αποτελείται από πορτραίτα γυναικών προσφύγων από την  Συρία, το Ιράν, το Αφγανιστάν, το Καμερούν και το Κονγκό που βρήκαν καταφύγιο στην Ελλάδα. Οι φωτογραφίες συνοδεύονται από κείμενα – τα βιώματα της κάθε γυναίκας και τον τρόπο διαφυγής της από τις καταστροφές και την καταπίεση. 

Στα εγκαίνια, η συγκινημένη φωτογράφος Όλγα Στεφάτου είπε στο πολυπληθές βουλγαρικό κοινό:

„Ενώ έχω δει τις εικόνες πολλές φορές, έχω περάσει πολύ χρόνο μαζί τους, και με τα πορτρέτα, και με τα κείμενα, και φυσικά με τις ίδιες τις γυναίκες,

κάθε φορά με πιάνει ένα φοβερό δέος για τη δύναμή τους και την εσωτερική και την εξωτερική τους λάμψη.

Και εύχομαι σήμερα να νιώσετε και εσείς ένα κομμάτι από αυτή τη λάμψη τους και τη δύναμή τους. Και πόσο σημαντικό είναι τελικά ο καθένας μόνος μας ή και συλλογικά να μπορούμε να επικοινωνούμε, να συνδεόμαστε και να  δίνουμε ευκαιρία στους ανθρώπους μας να λάμψουν.

Όλες οι γυναίκες που συμμετέχουν στο project είναι πολύ περήφανες για την κάθε παρουσίασή τους σε εκθέσεις και είναι πολύ περήφανες που μπόρεσαν αν μοιραστούν τη φωνή τους.“

Στα εγκαίνια, παρουσία της Ελληνίδας καλλιτέχνη, μίλησε ο επιμελητής εκθέσεων του Μουσείου Φωτογραφίας της θεσσαλονίκης, Ηρακλής Παπαϊωάνου.

Στο λόγο του υπήρξαν συμαντηκά μυνήματα που κέρδισαν την προσοχή και την καρδιά του βουλγαρικού κοινού:

„Το απίστευτο δράμα που σημειώθηκε στην Πύλο πριν από μερικές εβδομάδες δεν μπορεί παρά να ορίσει το αρχικό πλαίσιο μιας συζήτησης που αναφέρεται στη σύγχρονη προσφυγιά. Εμείς σήμερα εδώ έχουμε το ευτυχές προνόμιο να μιλάμε για ανθρώπους που επέζησαν της μαρτυρικής συχνά διέλευσης της θάλασσας σε μια ασφαλή αλλά όχι ανέφελη στεριά.

Η έκθεση της Όλγας Στεφάτου με τίτλο Chrysalis είναι πολλαπλά ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη:

Κατ’ αρχάς, αντίθετα από την κυρίαρχη εικόνα του πρόσφυγα ως νεαρού άντρα, που μπορεί να αποτελέσει και εργατική δύναμη, εστιάζει στη γυναίκα πρόσφυγα. Δεύτερον, μέσα από την επαφή της με τη γυναίκα αυτή πρόσφυγα μας προσφέρει τη φωνή της, για να γνωρίσουμε ότι υπάρχουν ανάμεσά τους περιπτώσεις που ταξιδεύουν έγκυοι, που είναι χωρισμένες από τα παιδιά τους, που υφίστανται κακοποιητικές συμπεριφορές, που φεύγουν για να γλυτώσουν από τη βία, την κακοποίηση και ένα ζοφερό μέλλον.

Τρίτον, η συνεργασία της Όλγας με τον, επίσης μετανάστη Guram Chachanidze, έχει ως αποτέλεσμα να σχεδιαστεί για κάθε γυναίκα, με βάση τα ενδιαφέροντα και τον χαρακτήρα της, ένα πρωτότυπο φόρεμα με βάση την ισοθερμική κουβέρτα, σύμβολο της διέλευσης της Μεσογείου.

Τέταρτον, ο σταθερός χώρος στον οποίο γίνεται η φωτογράφηση, ένα ευρύχωρο δωμάτιο κάποιου νεοκλασικού της Αθήνας, συνιστά αναφορά στο ιστορικό, επιβλητικό περιβάλλον που τις υποδέχεται.

Πέμπτον, η ιδέα της φωτογράφου να επιλέγουν οι γυναίκες ένα αντικείμενο / έπιπλο και να ποζάρουν σε σχέση με αυτό ελεύθερα, όπως εκείνες επιθυμούν, είναι μια πρόταση να διαβαστεί καθεμία από αυτές ως διακριτός χαρακτήρας κάτω από τη γενική και αόριστη επιγραφή πρόσφυγας. Είναι μια πρόταση να διαβάσουμε μέσα από αυτές τις πόζες επιθυμίες, όνειρα για μια ανεξάρτητη, ευτυχισμένη ζωή στην οποία κανείς ορίζει μόνος του αυτό που θέλει να είναι.

Έκτον, συμπεριλαμβάνοντας άτομα ομοφυλόφιλα ή τρανς η Σταθάτου μας οδηγεί να σκεφτούμε την έννοια της μειονότητας μέσα στη μειονότητα, τις λεπτές διαφεύγουσες αποχρώσεις της προσφυγικής ταυτότητας.

Όλα όσα αναφέρθηκαν εδώ με οικονομία λόγου σκιαγραφούν μια έκθεση η οποία είναι δομικά απλή, αλλά εσωτερικά σύνθετη που προχωρά τον διάλογο για τον σύγχρονο πρόσφυγα του 21 ου αιώνα μερικά βήματα παραπέρα.

Είχαμε τη χαρά να παρουσιάσουμε την έκθεση της Όλγας στην Photobiennale του 2021 και είναι με μεγάλη χαρά που αποδέχτηκα την πρόσκληση της Nadja να την εγκαινιάσω σήμερα στον όμορφο χώρο της Photosynthesis, εδώ στη Σόφια.

Ελπίζω και εύχομαι να προκαλέσει ένα γόνιμο διάλογο γύρω από θέματα των οποίων γνωρίζουμε τις ερωτήσεις αλλά δυσκολευόμαστε να συμφωνήσουμε στις απαντήσεις.“