БЕЛЕЗИ

Венцислав Божинов

                                                                       This is the end, beautiful friend
                                                                       This is the end, my only friend, the end
                                                                       Of our elaborate plans, the end
                                                                       Of everything that stands, the end…

(„The end“, The Doors)

Ръката му следваше извивките на гърдите ѝ. Усещаше с дланта си зърната ѝ. Някакъв глас сякаш му шептеше: „Това е плът, а онова, което усещаш в тялото си, което пълзи по вените ти, което прониква в клетките ти и пъпли по кожата ти, е страст. Слабостта и сладостта, които бавно завладяват тялото ти, са страст“. Ръката му се плъзна по корема ѝ, по бедрата ѝ…

В съзнанието му се появиха очертанията на стара полуразрушена къща. Прозорците зееха широко отворени и празни. Отново почувства кожата ѝ… и после пак видя разрушената къща и прашните разхвърляни стаи. Стари мукавени куфари с изсипани от тях дрехи зееха с огромните си усти. По ъглите висяха сиви паяжини като засъхнали лиги. Искаше да усети и види всяка гънка на тялото ѝ. Вместо това съзнанието му избутваше пред очите му мрачния образ на запустяла къща.

Не виждаше лицето ѝ. Сложи глава върху гладкия ѝ корем. Усети ритмичното ѝ дишане. Лежеше напряко на спалнята. Първите лъчи на изгряващото слънце пропълзяха по стъпалата ѝ, после по коленете. Огряха бавно краката ѝ, опитвайки се да докоснат мястото, където бедрата ѝ се събираха… Тогава сънят се пропука. Стопи се.

Слънцето отдавна беше изгряло и лъчите му с острите си игли пронизваха подутите му клепачи.

Отвори очи. Видя стаята – огромна кутия, в която бяха събрани вещите ѝ. Тапетите… да, същите тапети, които сама избра. Странната картина срещу него – някога го дразнеше, но сега се беше превърнала в негова любима вещ. По стените като черно-бели белези висяха снимки – разпилян пъзел на общия им живот. Снимаше я непрекъснато, безброй пъти – докато четеше или спеше, докато спореше с него или там, на любимото им място за пикници – седяща на сгъваемия си стол с книга на фона на бавната река. А това е любимата му снимка – на нея изглеждаше и учудена, и ядосана, и в същото време усмихната. Спомни си деня, часа, мига как тя излезе от банята гола. Тялото ѝ, покрито с капки, стичащи се по порозовялата ѝ кожа. Посегна към фотоапарата и го включи. Тя разгада намерението му. Вдигна кърпата и се опита да се прикрие. Фотоапаратът запечата голото мокро тяло. Успя да покрие корема и едната си гръд. Очите ѝ бяха толкова широко отворени, че ако увеличеше снимката, щеше да види собственото си отражение в тях.

И разбира се, книгите. Нейните книги. Толкова много, наредени по етажерките, които тя сама монтираше по стените. Да, това бяха нейните книги, а от тях все още стърчаха листчета, с които непрекъснато отбелязваше важни неща. Знаеше, че ако отвори някоя книга, ще види лекото подчертаване с молив и твърде честите Nota bene по полетата и те веднага ще му върнат с всички подробности разговорите, когато дълго спореха или само обсъждаха въпроси, по които обикновено имаха различни мнения.

Понякога отваряше някоя от книгите – случваше се, когато беше много пиян. Посягаше, без да мисли – разлистваше и търсеше пасажите, отбелязани от нея. И споменът идваше. Виждаше я да седи с кръстосани крака, пъхнала пръст между страниците на книгата. Говори разпалено. Помнеше всичко, целия разговор. Думите ѝ, движението на устните ѝ. Помнеше в кой момент точно се беше ядосала на негово ехидно подмятане. След това пороят от аргументи, с които разпалено го убеждаваше в правотата на своята теза.

Да, той можеше отново да разговаря с нея. Кръвоносната му система отнасяше водката до всяка мускулна фибра на тялото му, до всяка мозъчна клетка и той чуваше гласа ѝ. Тя не бе само странната картина в стаята, приличаща на кутия със спомени, нито само тапетите, нито черно-белите снимки или малката фигурка на странен пегас с пречупени криле, купена също от нея от антикварна сергия. Тя е по страниците на всяка книга, прочетена от нея, но само той можеше да накара тази книга да говори отново. За всеки друг бележките с молив в книгите биха били мълчаливи свидетелства за предпочитанията на непознат читател – за него бяха белези върху разговорите им, върху това, което бяха споделяли, спорили. Той можеше да прокара пръст по тези белези, да усети колко са дълбоки, и да си припомни болезнената рана от техен спор, която бавна е зараствала.

На самотна лавица стояха книгите, които чакаха да бъдат прочетени от нея. Тя я наричаше „моята чакалня за книги“. Той знаеше, че това никога няма да се случи. Бяха наредени в реда, в който ги беше купувала през последните няколко години. Редицата от книги – едно дълго изречение от заглавия, което разказваше за интересите ѝ. Имаше последователност – целенасочена, но имаше и безумни скокове – това тя също умееше да прави.

Когато не беше пил, избягваше да посяга към книгите, които се бяха превърнали в музей на техните спомени, или по-скоро, на неговите спомени за нея.

*

Отново затвори очи и се опита да върне съновидението. Искаше да продължи съня оттам, където се събуди. Усети напрежение в главата си. Сякаш черепът му е съд, пълен до ръба, в който се опитва да напъха още нещо – притиска го с ръка, натиска го с коляното си, а черепът се раздува, но онова, което се опитва да набута, не може да влезе. Искаше отново да сънува голото ѝ тяло, да види в съня си гладката ѝ кожа, да погали с ръка гърдите ѝ. Искаше отново да бъде негова. Но всичко, което се появи след замижаването, бяха само смътните очертания на тялото ѝ, извикани от спомена му за нея. После будното му съзнание хвърли върху ѝ сумрачна пелена. Знаеше, че сънищата са рожба на безконтролната работа на мозъка, че колкото и да затваряш очи, не можеш да върнеш прекъснатия сън, не можеш да се върнеш в изгубения сън дори ако заспиш отново. Въпреки това всеки път, когато нервно трепване или някакъв нежелан шум прекъснеше появата ѝ в сънищата му, той се опитваше отново да я извика.

Отвори очи и отново ги притвори, но не видя нищо повече от зелено-черния тюл на тъмнината в замижалите си очи и мрежата от розови капиляри на притворените клепачи, които не успяваха да спрат докрай нахлуващата през прозореца светлина.

Обърна се по гръб. Лежеше гол. Съвсем гол. Не си спомняше кога си легна, нито как съблече дрехите си. Защо бе свалил всичко от себе си? И на това нямаше отговор. Имаше спомен само до оня момент, когато в бутилката бяха останали около два пръста водка. После… вероятно се е случило същото, което се повтаряше вече близо две години, откакто тя си отиде.

Може би снощи си въобрази, че тя е тук, че го очаква в леглото. Безпаметен е легнал до нея, любувайки се на голотата ѝ. Галил и целувал е гърдите ѝ. Ръката му е търсила онази свещена плът между краката ѝ, вход към страстта и към живота. Знаеше, че не би пропуснал място по тялото ѝ, което да не целуне. Устните му познаваха всяко кътче от него, познаваха извивките му, познаваха долините и възвишенията на тяхната любов.

Стана и се огледа. Дрехите му бяха разхвърляни на пода в безпорядък. Видя единия крачол на джинсите си обърнат – вероятно се е борил с него, опитвайки се да го изхлузи от крака си. Празната бутилка от водка и водната чаша бяха на бюрото до компютъра. Вдигна бутилката пред очите си и я хвърли върху леглото. Усети жажда. Отиде в кухнята, отвори си бира и я изпи на два пъти. После влезе в банята. Пусна студена вода и влезе под душа. Водните струи се забиваха като лечебни игли в тялото му. Вдигна лице със затворени очи срещу водата и се остави да го облива.

*

Душът го освежи, а бирата върна свежестта на съзнанието му. Седна пред компютъра. Имаше да праща няколко снимки от последното рали. Тогава снима рисково, безумно, но си струваше. Надяваше се редакциите на няколкото списания, с които работеше, да дадат добри пари за тях. На една от снимките е любимото му субару. Като че беше снимал не кола, а корема на плуваща над него тигрова акула. Сякаш някой е залепил колата с огромен електромагнит и я е повдигнал, а той, легнал под нея, беше снимал. Снимката излъчваше динамиката на ускорения от стотици конски сили автомобил, който полетя след срещата с малкото възвишение на пътя. Спомняше си добре как изчака колата да наближи, след което прескочи ограждащите ленти и се хвърли в самия край на пътното платно. Машината срещна издатината и се отдели от пътя, минавайки почти над него. Когато се приземи на десетина метра от него, четирите колела загризаха стръвно от чакълестата настилка и стотици дребни камъчета го обсипаха.

Минаваше за най-рисковия фотограф на ралитата. Напоследък колегите му печелеха добре на негов гръб, като вместо колите снимаха него, докато той се опитваше да намери най-добрата позиция. Опитът му го бе убедил, че добрите кадри стават, когато си готов да застанеш почти на пътя на автомобилите и да рискуваш да те пометат. Често усещаше с тялото си острата въздушна вълна от летящата кола, но това само усилваше адреналина и потискаше естествените защитни реакции. Знаеше, че е готов на повече…

*

Превърна хобито си в професия преди около две години. Напусна работа, без да посочва някакви конкретни причини. Имаше повод за това, но той беше неговият повод и не дължеше обяснения на никого. Пътуваше всеки уикенд. Снимаше състезанията от Световния рали шампионат. Автомобилните компании и списанията даваха добри пари за сполучливи снимки. През останалите дни, или по-скоро вечери, работеше като шофьор в Drink and Drive. Дните му бяха свободни и той пиеше. Пиеше през деня и снимаше градски пейзажи, които пазеше за себе си.

Случваше се, когато водката в стомаха му станеше прекалено много, да чува гласа ѝ: „Как си?“ – питаше го. Чуваше я съвсем ясно. Спомняше си добре онзи момент, когато тя за пръв път му каза името си – Мая. Пошегува се, а Мая го погледна така, както само тя можеше – едновременно с укор и невинно… и по детски. Попита я дали е тази Мая, която забулва човешкото съзнание, за да скрие от него Брахман – абсолютната реалност и златна утроба, родила всичко, или Мая, която някога според древните гърци е родила измамника Хермес. А тя го погледна, леко присви устни и отговори кратко: „Мая като май, като пролет, като цветя… като родена през май“. После се усмихна и му каза: „Не се прави на мъдър!“.

 *

Дните му минаваха безцелно и несвястно. Ставаше по обед. Четеше или излизаше да снима, или просто се шляеше. Чакаше да мине остатъкът от деня и да настъпи нощта. После идваха поръчките в Drink and Drive. Привършваше към четири. След това се прибираше, за да вземе обичайната си доза – бутилка водка. Понякога отказваше да изпълнява поръчки, но това не беше проблем за фирмата. Отливаше водка в един двестамилилитров фласк, който пъхаше в джоба на якето си, и тръгваше нанякъде, воден от неясната интуиция на размътеното си съзнание.

За пореден път е тук. Някаква неясна сила го води и прави така, че всичките му безцелни вечерни скитания завършват на мястото на първата им среща – стара и леко кривната пейка.

Изминали са седемнайсет години и три месеца от онази вечер в началото на юли. Пейката се намираше в края на парка. Над нея имаше храст, нацъфтял в бяло – обгръщаше я почти цялата. Смрачаваше се, но все още беше горещо и задушно. Седеше сам и чакаше. Мислеше си, че предишната вечер Мая се е пошегувала с него, и не вярваше, че ще дойде, но тя се появи. Разпозна силуета ѝ отдалеч – приближаваше по алеята в началото на парка. Стори му се малка и крехка. Идваше бавно. Когато съвсем наближи, видя, че се усмихва.

Сега, в началото на октомври, е съвсем тъмно. Рехавата жълта светлина от далечните лампи по железопътната линия достигаше дотук едва-едва. Все още е топло, но лека струя есенен хлад подсещаше, че лятото е свършило. Храстът над пейката, вече оголял, прилича на огромно сиво-черно гнездо, от което птиците са отлетели.

В далечината изсвири влак. След малко ритмичното му громолене по релсите се усили. Композицията със светещите прозорци на купетата се проточи. Проследи я с поглед. Прилича на разтегната кинолента – на мястото на кадрите зеят празни жълти правоъгълници. Животът му прилича на подобна лента, която някой по невнимание е изтеглил от апарата – беше я осветил и лишил от образи.

Не знаеше защо дойде точно тук. Скиташе се безцелно. Усещаше, че е почти пиян. Не помнеше за кой пореден ден или за коя поредна вечер се напиваше. Спря да ги брои, когато осъзна, че пие непрекъснато и че пиенето е част от живота му. Помнеше първото напиване и причината за него. Но това не беше толкова важно.

Погали с ръка пейката. С върховете на пръстите попипа грапавините – пукнатини в дървото или изрязани надписи. Пейката е съвсем същата, както някога. Само надписите по нея са други, а старите, издялани с нож, едва личат под многото пластове боя. Струва му се, че Мая все още седи до него. Отъпканият пясък, дърветата, звездите… всичко е съвсем същото въпреки изминалите години. Светът не се променя толкова бързо за разлика от хората. Те идват на света, сядат на своята пейка, разговарят, целуват се, после си тръгват, накрая изчезват съвсем, а светът си остава същият, непроменен.

*

Намери телефона ѝ случайно. Даде му го едно от момичетата, с които бяха в обща компания. С годините забрави името на тази услужлива приятелка. Помнеше, че тя го харесваше и не го криеше, но беше умно момиче, прозряло, че подпитванията му и прикритите погледи, които той отправяше към Мая, когато тя минаваше наблизо, означаваха много повече.

– Имам телефона ѝ – му подметна момичето ей така, когато Мая случайно мина покрай тях. – Искаш ли го?

– Да – отговори, без да се замисля.

– Утре го имаш – погледът на момичето казваше: „Разбирам“.

На другия ден му подаде листче с телефонния номер на Мая. Минаха няколко дни, преди да се реши да позвъни. Телефона вдигна мъж – вероятно беше баща ѝ. Той мълчеше, докато мъжът от другата страна на жицата го подканяше да говори. Не каза, че търси Мая, не попита за нея. Мълча, докато мъжът не затвори.

Продължи да звъни всеки ден по едно и също време и всеки път всичко се повтаряше. Вдигаше мъжът. Подканяше го да говори, после затваряше телефона. Оказа се търпелив човек, тъй като нито веднъж не го наруга или обиди.

Мина седмица. Свикна, когато позвъни, да чува отсреща мъжкия глас. Един ден, почти като в приказка, гласът, който чу, беше друг – на Мая. Смути се. Чу ясно: „Да. Кого търсите?“. И отново: „Да, моля! Кажете кого търсите“. Подкани го няколко пъти, но той мълчеше. Мая се засмя и затвори телефона. Това не го отказа от безсмисленото всекидневно досаждане.

Продължаваше да звъни всеки ден по същото време. Тя вдигаше телефона и след като се убедеше, че е той – мълчанието му го издаваше, – казваше набързо какво е правила днес. Той мълчеше, а тя споделяше, като че бяха стари приятели. Нямаше нищо против да бъде неин слушател. Все пак можеше да чува гласа ѝ, макар и по телефона, и наистина с всеки изминал ден я чувстваше все по-близка. С всяко следващо обаждане нейните монолози ставаха все по-продължителни и все по-откровени, а той търпеливо мълчеше в слушалката.

Защо разговорите им протичаха така? Той не можеше да отговори на този въпрос. Може би Мая харесваше глупавата му настойчивост. Вероятно тишината в слушалката отсреща за нея беше празен образ, който тя запълваше с илюзията за красив и интелигентен младеж, който я ухажва по възможно най-странния начин.

Един ден, преди да затвори слушалката, тя изненадващо го попита:

– Искаш ли да се видим?

Той мълчеше.

– Значи, искаш – каза. – Ами тогава намери начин. – Засмя се както всеки път и затвори.

На другия ден той не се обади. Обзе го страх, че ще я разочарова. Минаваха дни. Бяха минали около две седмици, но той не се решаваше да се обади отново. Почти беше приел, че странните им разговори са приключили завинаги.

*

Стана от пейката и тръгна бавно. Тази вечер беше твърде пиян, за да прибира по домовете им също толкова пияни мъже и жени. Тръгна по алеята. Когато стигна до осветената част на парка, видя, че на някои от пейките все още има хора. Бяха ученици, които не се притесняваха да пушат трева тук. Държаха бутилки с бира и въртяха помежду си цигара. Мирисът на коноп се носеше навсякъде.

Прииска му се да им каже, че тази безгрижност е илюзия, усещането, че разполагат с цялото време на света, е илюзия. Искаше да им каже, че когато след седемнайсет години седнат на същата пейка, ще бъдат други, а някои дори няма да ги има. Ще са си тръгнали.

Нямаше смисъл. Щяха да си помислят, че е просто пиян заядливец. Някакъв идиот, който никога през живота си не се е забавлявал като тях. А и те трябваше да стигнат до истината сами. Но може би нямаше да стигнат точно до тази истина. Вероятно тя е само негова. Може би те щяха да имат своя щастлив живот и щяха да се върнат на същата тази пейка след седемнайсет години и всички да бъдат все още заедно. Щяха да свият обща цигара и смеейки се, да вдишват упойващ дим и да смучат бира направо от бутилките.

Подмина ги. Групата се засмя. Вероятно някой каза някаква шега. Може би се бяха пошегували с него. Искаше му се да е така.

*

Мая живееше на една съвсем малка уличка близо до училището. Обикновено привечер той минаваше по нея с надежда, че ще я види. Вече беше средата на лятото. От малките прозорчета на мазетата излизаше въздух, напоен с аромат на мухъл. Навън почти нямаше хора. Короните на старите кестени се срещаха по средата на улицата и образуваха широк и прохладен тунел. Вървеше, унесен в мислите си. Мислеше за нея. Навел глава, гледаше в паважа, когато гласът ѝ го стресна.

            – Здравей! – Тя стоеше до него. Сигурно щеше да я подмине, ако не го беше поздравила.

            – Здравей! – отговори ѝ стреснато и притеснено. Нямаше никакви поводи за притеснение, но краката му се подкосиха.

– Не се обаждаш – започна тя направо. – Да не би да се сърдиш?

            – Не – поклати глава и погледна учудено, сякаш искаше едновременно да отговори на въпроса ѝ, но и да отрече, че именно той е авторът на мълчаливите телефонни обаждания.

            – Имам цигари. Искаш ли? – Мая подаде кутията с цигари още преди да ѝ отговори. – Защо спря да звъниш? – Гледаше го право в очите. – Липсваше ми – се засмя тя.

           – Едва ли – опита се да се измъкне той.

           – Така е. Никой друг не е бил толкова търпелив – отново се засмя. – Да мръднем малко встрани. Не е удобно да пушим пред вкъщи. Ела – посочи стара будка за вестници.

Застанаха до будката и опряха гърбовете си в избелелите бледозелени дъски, с които беше обкована. Пушеха, като всеки гледаше пред себе си.

– Как разбра, че съм аз? – попита той.

– Това няма значение.

– Все пак… – настоя.

– Не беше трудно. – Мая се обърна и го погледна нахално.

– Приличам на глупак – нали?

– Да. – Тя го удари леко по рамото. – Искаш ли утре да се разходим?

            – Добре – отговори той така, сякаш правеше компромис, а в същото време всичко в него бушуваше и в този момент беше най-щастливият човек на света.

– Може да се видим утре в парка. – Мая пусна фаса си и го настъпи.

– Не биваше да правиш така – кимна той с глава към смачкания фас.

– Не биваше – потвърди тя и се усмихна.

Той също пусна фаса си и го настъпи.

– До утре – махна ѝ с ръка. 

Тръгна по улицата. Струваше му се, че кестените разтваряха короните си и отдръпваха встрани старите си дънери, за да направят път да мине наистина най-щастливият човек на света.

*

Сега, след толкова години, вървеше бавно – не бързаше за никъде. Пияното му съзнание отново го върна на пейката. Тя стана тяхната пейка, след като повече от седмица се срещаха там, седяха и пушеха. Когато си тръгваше, не питаше дали утре ще се видят отново. Знаеше, че на следващата вечер в осем той ще бъде там, а тя ще му маха отдалече, докато приближава по алеята. Не се опитваше да си спомни как се целунаха за първи път, защото никога не го забрави. Всичко до най-малката подробност стоеше запечатано в съзнанието му.

Отново бяха говорили десет или двайсет минути, като всеки гледаше пред себе си, когато тя го хвана за ръката и се обърна към него. Той също се обърна. Целуна го направо, без заобикалки. Спомняше си меките ѝ устни, спомняше си вкуса на слюнката ѝ, пръстите ѝ, с които хвана раменете му и го придърпа към себе си. Когато усети езика ѝ в устата си, се почувства едновременно смутен и щастлив. Беше толкова крехка и невинна, че не можеше да си представи какъвто и да е неин жест, който да издава плътска страст. Може би, ако тя имаше в себе си и една предизвикателна черта, ако вместо детското си лице имаше дори само очите на изкусителка, никога нямаше да я забележи, да иска тя да е неговото момиче. Вероятно заради това противоречие между невинността ѝ и тази ѝ решителност да напъха език в устата му, да го прокара по устните му, а след това да се отдръпне леко и да го погледне с детските си очи, той се почувства сякаш не на този свят.

Спомняше си как ръката му повдигна блузата ѝ, как докосна корема. Той трепереше от възбуда. Тя не се отдръпна, когато постави ръката си върху малката ѝ гръд. Беше най-невероятното усещане, което беше изпитвал. Тогава си каза, че това, което чувства с дланта и пръстите си, не е материя, а някаква малка част от световния ефир, прословутата квинтесенция, обгръщаща планетата ни, приела формата на гръд.

*

Едва ли случайно се оказа пред денонощен магазин за алкохол. Фласкът беше празен, но усещаше, че има нужда от още алкохол. Продавачката му подаде двестаграмова бутилка с водка и му пожела хубава вечер. За нея беше един от многото, които идваха по това време, за да допълнят дневната си дажба с алкохол. Той също пожела лека вечер и излезе.

Когато отвори вратата на апартамента и влезе, за пореден път изпита онази безпределна самота, която изпитваше, откакто нея я нямаше. Годините, които преживяха заедно след онази вечер на тяхната пейка, не бяха малко. Да, бяха изкарали заедно петнайсет години. Живяха така, както им се щеше. Това, че след известно време все още нямаха дете, нямаше никакво значение. Двамата бяха щастливи и това му стигаше. Нито веднъж не подхвана разговор на тази тема. Тя също не говореше. И двамата знаеха, че ако трябва да се случи, то ще се случи.

Просна се на леглото, отвори бутилката и отпи с големи глътки. Усети как огънят слиза надолу в него, мускулите му се отпуснаха. Притвори очи, протегна ръка към нощното шкафче и натисна бутона на плейъра. Джим Морисън запя:

Това е краят, красиви приятелю,
това е краят, единствен приятелю, краят,
на нашите сложни планове, краят
на всичко, което съществува, краят
без сигурност и без изненада, краят,
никога няма да те гледам отново в очи…[1]

Тя не харесваше тази песен, не харесваше „Доорс“, не харесваше и Джим Морисън. Не ги харесваше, защото се страхуваше – той знаеше това. Страхуваше се от Морисън, който не пееше, не танцуваше, а свещенодействаше. Страхуваше се от силата му да прави безумните си експерименти, принуждавайки хиляди хора да крещят лудо, обзети от самозабрава, докато той пее в шамански транс. Това беше един от споровете им. Той ѝ говореше за интелекта на безумно младия Морисън, за способността му да събере в един текст цялата митология на света. За невъзможността човек като него да преживее повече от двайсет и седем. За гениалните това е пределна възраст…

Спомни си, когато след поредното пускане на The End Морисън запя: „Взе си лице от древна галерия“, той ѝ каза: „Чуй! Това е невероятно!“:

И слезе надолу по хълма,
влезе в стаята, в която живееше сестра му, и след това
посети брат си, и след това
тръгна надолу по коридора, и
стигна до една врата, и погледна вътре.
Татко, да, сине, искам да те убия.
Майко, искам да те изчукам…

            – Това са глупости, а ти отново оригиналничиш. – Тя обичаше да му го казва от време на време, когато искаше истински да го ядоса.

            – Виж, да вземеш лице от древна галерия, е като да преминеш границата на очевидния свят – отвръщаше той. – Да бъдеш друг… може би да бъдеш истински.

            – По-скоро означава силна дрога – усмихваше се тя ехидно. – И алкохол – беше допълнила.

– Нищо не разбираш… – С това я засегна силно.

            – Да, само ти можеш да разбереш твоя Джим Морисън. – Гледаше го с присвити очи. Той знаеше, че наистина е обидена.

            – В тия няколко стиха се съдържа драмата на цялото човечество – продължи той – на човека въобще. В тая наркоманска песен, както смяташ ти, са и митът за братоубийството, и митът за отцеубийството, и… и едиповият комплекс – говореше разпалено.

            – Всъщност си прав. – Тя го гледаше в очите. – Морисън се е интересувал от митология и психология.

            – Всеки може да се интересува – настояваше той, – но Морисън е успял да каже толкова много с една песен. Това е гениално.

            – Въпреки това е извратено. Не мога да отделя Морисън от героя на песента му. Това е проблемът…

            – Не разбираш… – Той замълча. Смяташе себе си за странен. Не искаше нищо повече от това да е странен, да е различен, а тя подлагаше на съмнение точно тази му черта. Въпреки това ѝ прости още веднага. Спомни си как тогава тя седеше на дивана по турски, пушеше и му каза:

            – Не разбирам!? Може би защото не искам да се возя на синия автобус на Морисън и да вземам мет. – Изглеждаше наистина ядосана.

            – Харесва ми песента – отговори ѝ той. – Въобще не става дума за никакъв мет, за никаква дрога.

            – Опитваш се да си оригинален – каза му го отново, докато изпускаше дима през ноздрите си.

Тогава той млъкна. Чувстваше обида. Мълча до другия ден, докато тя не подхвана някакъв разговор, все едно нищо не се беше случило.

Сега Морисън продължаваше да пее:

This is the end, my only friend, the end
It hurts to set you free…

            – Да, наистина това е краят, моя красива приятелко, и ме боли да ти дам свободата – повтаряше текста на песента той и гледаше с широко отворени очи, сякаш искаше да види отвъд вещите и стените. – But you’ll never follow me – каза, засмя се и изля останалата част от водката в гърлото си. Сега вече всичко е наред.

–––––––––––––––––––––––

Видя я на другия ден. Лежеше повдигната върху болнично легло. Някъде под завивката се проточваше тънък прозрачен маркуч и свършваше с прозрачен пластмасов балон, пълен до средата с жълта течност. Обърна се към него и се усмихна съвсем леко с побелелите си и изпръхнали устни.

           – Здравей! Как си? Нося ти цветя – вдигна букета на нивото на очите ѝ. – Лалета. Знам, че ги харесваш. Казаха ми, че мога да ги оставя ето тук – той посочи перваза на прозореца. Ще можеш да ги гледаш – усмихна се виновно.

           – Видяха ме гола. Съвсем гола. Както ти казах. Лежах просната по гръб, лампите ме осветяваха. Осветяваха всичко. Видяха всичко. Ако искаха, можеха да надникнат през порите на кожата ми и да ме разгледат отвътре, без да ме отварят. После… после вдишах от онзи вълшебен газ и… ето ме тук.

           – Няма значение, че са те видели гола…

           – Прав си. Няма значение. Може да видиш цвета на урината ми – Мая кимна надолу, където се намираше пластмасовият балон.

           – Това е напълно нормално – отново се опита да я отърси от притесненията ѝ.

           – Имам красив белег. Голям. С маркуч, забучен в него. Сега съм истински антрополог със скарификация – усмихна се едва.

           – Не се притеснявай, има подходящи кремове… – опита се да я успокои. – Почти заличават…

           – А, не – прекъсна го Мая. – Не си давам белега. Сега аз съм успешно инициирана като папуас.

           – Мая…

           – А тук – тя го прекъсна отново и посочи на другата страна, – на този шкаф, може да видиш цвета на лимфата ми. Тя не е с толкова хубав цвят като урината – усмихна се иронично. – Виж колко нежно лимонена е. В лимфата ми все още има кръв, но утре вероятно и тя ще има същия чудесен бледожълт цвят като тъпата ми пикня, която се правиш, че не забелязваш.

Тя затвори очи и обърна глава на другата страна.

– Успокой се.

– Спокойна съм. Върви си. – Мая кимна към вратата.

– Ще се оправиш…

– Утре ела пак, нищо, че съм толкова гадна. – Обърна се и го погледна.

– Ще дойда – целуна я по бледите изпръхнали устни.

– Не се ли гнусиш?

– Не. Чао!

– Чао!

– Онзи път – чу Мая да казва, – когато се скарахме.

Той се обърна и се върна.

– Какво онзи път? – попита я.

– Тогава исках да ти кажа нещо за твоя Морисън, но ти се ядосах и реших повече да не ти говоря за него.

– И сега реши?

– Да. Знаеш ли какво пише на гроба му? – попита го Мая.

– Разбира се, че знам: „KATA TON DAIMONA EAYTOY“ – произнесе бавно. – „Надолу, към собствения си демон“ или „Надолу, към своя ангел-хранител“. Написан е от баща му.

– Тогава исках да говорим за това, но… – Мая замълча.

– Но аз ти заговорих за безсмислието на хуманитарните науки – продължи мисълта ѝ.

– Може би си прав – Мая се усмихна виновно. – Ние сме просто шамани, вярващи в непогрешимостта на онова, което изричаме. Нали така казваше?

– Така – потвърди той.

– Надписът звучи сякаш адмирал Морисън се е опитал да прости на сина си, на певеца Морисън. Сякаш е казал: „Въпреки всичко, което направи и което не направи, въпреки че не стана това, което аз желаех, следвай своя ангел-хранител.“ – Мая беше мислила над думите, които бащата на Джим Морисън беше написал върху надгробния му камък.

– Аз предпочитам другото значение – каза той. – „Надолу, към собствения си демон.“ Може би демонът на мъртвия Джим все пак е надхитрил адмирал Морисън, подтиквайки го да постави върху гроба на сина си двузначен надпис. Така демонът Морисън говори от бронзовата плоча на всеки, който посети гроба му – той свърши и млъкна.

Очакваше да му каже, както винаги, когато изразяваше противно на нейното мнение: „Ти отново се правиш на оригинален“, но този път Мая не го направи.

– Знаеш ли, искам да си говорим. – Устните ѝ бяха съвсем побелели. – Искам да се върна и да си говорим дори за твоя Морисън. Искам да те слушам дори когато ми противоречиш само за да ме подразниш.

– Ще си говорим – каза той тихо, сдържайки сълзите си. Почти беше сигурен, че повече няма да могат да си говорят.

– Искам, като се върнеш, да си пуснеш Ball and Chain.

– Не разбирам?

– За да разбереш защо чувствам любовта си към теб като топка и верига – усмихна се тя и се обърна. – Сега вече може да си вървиш.

Целуна я отново и си тръгна.

Когато пусна песента, навън валеше пролетен дъжд, а Джанис Джоплин запя:

Sitting down by my window,
Looking at the rain.
Down by my window, baby,
And all around me,
I said suddenly
I felt the rain.

Дърветата бяха започнали да се разлистват. Стволовете им, намокрени от дъжда, изглеждаха черни. Една сврака строеше неуморно гнездото си, прелитайки често с клонки в човката.

*

Тя си отиде. Така мислеше за смъртта ѝ. Отиде си на другия ден. Бързата смърт ѝ спести страха. Това беше добре. Умря, докато все още преживяваше операцията и предстоящото беше далеч от нея. Но я изненада. Изненада и него. Смъртта ѝ му причини непоносима болка. Той остана тук жив и осъзнаваше всичко, което се беше случило. Познаваше я толкова добре и знаеше колко много ѝ се живееше. Знаеше, че тя се бои от смъртта – това беше естествено. Знаеше как тя не допускаше, че смъртта може да споходи именно нея. Смъртта за нея беше нещо, отдалечено в безкрайното настояще, или онова, което се случва на другите.

Случило се беше, докато беше прекрачвал прага на болницата. Телефонът му иззвъня в асансьора. Вдигна го, за да чуе онова, за което се надяваше, че може да се отложи. Мъртва! Така му казаха. Дежурната лекарка изказваше съболезнования. Асансьорът спря на етажа и той затвори телефона. Нямаше смисъл да отговаря. Трябваше да я види веднага.

Когато застана пред Мая, тя изглеждаше, сякаш току-що е заспала. Беше бледа колкото вчера, но смъртта все още не беше успяла да се настани върху лицето ѝ. Искаше да види за последно очите ѝ, но някой вече ги беше затворил. Погали я по косата. Челото ѝ все още беше топло. Помисли си: „Тя спи!“. След това я повдигна, прегърна я и я целуна.

Измина почти половин час, когато усети нечия ръка да се опитва да го откопчи от безжизненото ѝ тяло.

– Елате – чу глас. – Трябва да се погрижим за нея.

– Нищо ли не може да се направи. – Веднага осъзна колко нелеп въпрос е задал.

– Нищо. – Дежурната лекарка поклати глава.

След това смъртта дойде и при него. Той мислеше за нея, не я приемаше – струваше му се безкрайно абсурдно да отнеме тъкмо неговата любима жена. Тялото му, нервите му, съзнанието му бяха разпънати между тези две мисли – за невъзможната смърт и за смъртта, която вече е дошла – като между две части на уред за изтезание. Различното бе, че изтезанието не свършваше. Търпеше болката и през деня, и през нощта.

–––––––––––––––––––––––––––-

*

Когато се събуди, отвори очи и по навик погледна наляво, после нагоре. Инстинктивно потърси жълтото око, но то липсваше. Лежеше, обгърнат от мрак – тежък и непроницаем. Мрак, който човек рядко може да усети. Да, да усети, не да види. Няма как да видиш пълния мрак. Обичайно всичко вечер е толкова осветено, че вместо мрак хората виждат сумрак и различими сенки с проблясващите лъчи на далечни светлини, с матовата светлина на отраженията.  

Този път не само че прозорецът не светеше, но и мракът беше възможно най-плътният. По-плътен дори от мрака на затворените клепачи, по които закритите очи различават очертанията на светещите жилки на капилярите.

Огледа се. Не помнеше къде е, но забравата продължи миг-два. След това всичко си дойде на мястото или поне почти всичко. Пробуждайки се, бавно осъзна, че е загубил половината от прословутото пространство-време. Ако съзнанието ясно му казваше, че е в пещерата съвсем сам, то не можеше да му възстанови конкретното време. Нямаше никаква представа колко дълго беше спал. Възможно беше сънят му да е продължил няколко часа, а можеше да е било само кратко задрямване от няколко минути. Толкова, колкото да го лиши от естествената му представа за време. Знаеше кой е, на колко години е. Знаеше годината, месеца и седмицата, приблизително знаеше и деня или нощта, а вероятно и деня след нощта, но тук вече се губеше в несигурност. Тогава осъзна още нещо – с всяко следващо заспиване представите му за времето щяха да стават все по-несигурни. Щяха да се отдалечават от него все повече и повече. Ако след три-четири седмици беше все още жив, нямаше да знае нито кой ден е, нито коя седмица. Нямаше никаква гаранция, че докато лежи край езерото на един километър от изхода на пещерата и на няколко десетки метра под повърхността на земята, интервалите, през които ще е буден и ще спи, ще бъдат равни на онези, които ни показват часовниците, денят и нощта, шумовете и тишината и безброй още други белези на времето, с които хората толкова са свикнали, че обичайно пренебрегват тяхната значимост. Върху него се стовари безвремие, което щеше да задълбочава кризата, в която се намираше. Напълно вероятно беше след време да загуби и усещането си за пространство заради плътния мрак, в който се намираше. Тези мисли изплуваха в главата му постепенно. Първо се появиха като зачатъци, докато бавно се оформиха в обсебваща предапокалиптична картина.

Седеше, свит на две, притиснал колене към гърдите. Не беше съвсем сигурен дали това, което беше чул за предстоящия ремонт на пътя, беше съвсем точно. Мисълта за всичко това едновременно му даваше надежда и в същото време го обезверяваше.

Започна да подрежда обстоятелствата. Знаеше, че е постижимо човек да оцелее без храна три седмици, даже четири. Той все пак имаше пакет бисквити и това му даваше някакъв шанс да се спаси. В същото време беше отчаян. Отчаянието се подхранваше от мисълта, която все повече и повече набъбваше в главата му, за да измести всякакви надежди – ако краят на ремонта се забавеше със седмица, това стопяваше шансовете за оцеляване почти до нула.

Всички тези мисли се появяваха една след друга, за да се отхвърлят взаимно. В главата му по-скоро имаше кълбо от мисли, безредно объркани и преплетени. Трябваше да ги подреди. Това можеше да му помогне да издържи и да се измъкне от абсурдната ситуация, в която беше попаднал.

Имаше раницата си и някакви дрехи, които най-вероятно нямаше да му потрябват. Имаше вода за пиене от езерото. Вече я опита – топла и с мирис на сяра, но това нямаше особено значение. Беше напълнил туристическата си бутилка и я държеше до себе си отворена, за да може водата да изстине по-бързо. Опипа скалата около себе си и се намести в една от варовиковите ниши, която му се стори достатъчно удобна за по-дълъг престой. Отдясно до себе си постави раницата, отляво – бутилката с вода. Знаеше, че дори едно подхлъзване или тръгване в погрешна посока може да бъде причина да не намери отново нещата си. Обикновено завъртане или подхлъзване можеше да го дезориентира. Реши, че е най-добре да напъха бисквитите в джобовете на якето. Това му гарантираше поне някаква сигурност за малкото храна, с която разполагаше.

*

Заспива три пъти и три пъти се буди с надеждата, че там отсреща, на предпоследния етаж, ще види познатото жълто око с тясна вертикална зеница по средата. Надяваше се, че сянката на човека, който нощем не спеше, ще се появи на жълтия фон подобно на малко ирисово петно. Но миг след събуждането си разбра къде е. На дъното на пещера – без светлина и без някой изобщо да предполага, че той се намира тук. Навън, особено след смъртта на Мая, беше прекъснал контактите си с всички техни познати, така че едва ли някой щеше да забележи отсъствието му. На всичкото отгоре беше лишен от основното си сетиво – зрението. Беше сляп. Можеше да отваря очи, но единствено за да види плътен мрак. Възможно най-плътният. 

Изправи се. Движеше ръцете и тялото си, за да не се обездвижи от седенето в скалната ниша. Усети силен глад. Стомахът му беше празен, а червата къркореха. Дали заради стреса, или по някаква друга причина, но физиологичните му нужди се състояха единствено от изпикавания. Направи няколко крачки там, където вероятно се намираше стената на галерията, и се изпика. Вършеше тая работа встрани, така че да запази езерото чисто, като че ли това имаше някакво особено значение. Осъзнаваше, че е безумно да се грижи за чистотата на езерото предвид ситуацията, в която се намираше, но това беше негов принцип и той го спазваше.

Отново седна и се намести в нишата. Все още не беше изял нито една от бисквитите. Искаше му се да удължи колкото може повече времето до онзи миг, в който щеше да изяде първата бисквита от безценния си запас. За пореден път напълни бутилката с вода от езерото. Вместо да яде бисквити, се наливаше с блудкавата вода при всеки спазъм на стомаха и червата, които с ужасното си къркорене го известяваха, че спешно се нуждае от храна. Вече беше започнал да чувства онази лекота, която обичайно изпитваше, когато за ден или два спираше да се храни и се отдаваше на водката. Тази лекота компенсираше усещането за загуба на сили. Вероятно гладът беше свързан с отделянето на някакви хормони, които го караха да се чувства дори щастлив въпреки непоносимото чувство на глад.

Опита се да определи от колко време беше в пещерата. Започна да връща наум колко пъти беше заспивал. Не му оставаше нищо друго освен да брои заспиванията и събужданията. Надяваше се, че естествената ритмичност на биологичния му часовник, който Бог беше кодирал в него, ще му послужи за ориентир за времето, който тук беше загубил. Трите заспивания можеше да означават, че са изминали три денонощия или пък бяха само две. А може би беше изминало едно-единствено денонощие.

След първоначалния шок, който преживя, всички обстоятелства го водеха към едно полусънно, летаргично състояние, при което съзнанието му беше само на крачка от съня. Напълно възможно беше заради безизходното положение, в което се намираше, мозъкът му да преминаваше в режим на сън, за да предпази тялото от излишна загуба на енергия. И тогава се запита дали не сънува, но бързо се опроверга. Колкото и реални и подредени сънища да беше сънувал в живота си, в тях винаги имаше нещо, което не беше докрай в синхрон с желанията му. Истинският сън не се поддаваше на контрола му. Онези видения, които предизвикваха у него удоволствия, секваха изведнъж и колкото и да се опитваше да ги възстанови, от тях оставаше само приятният спомен, смущаван от разочароващата констатация, че всичко е било само плод на освободеното му от съня съзнание. Сега трябваше да контролира тялото си, мислите си. Той беше прекалено аналитичен, за да се заблуди от илюзията, че сънува.

*

Потърси раницата. Намери я на същото място, където я беше оставил. Бутилката беше от другата му страна, в малката скална ямка. Водата беше изстинала. Отвори бутилката и пи, въпреки че не изпитваше жажда. Миризмата на сяра изчезваше от студената вода и оставаше само леко блудкавият вкус. Докато пиеше, усети как водата стремително се влива в празния му стомах. Почувства червата си като водосточни тръби, по които водата тече безпрепятствено, тъй като няма какво да я задържи.

Излегна се назад и тогава усети странен спазъм в корема си, който не се беше появявал, откакто се намираше тук. Изглежда, след поредната бутилка с вода всичко, което беше в червата му, реши, че трябва да напусне тялото. Тогава му хрумна може бе най-абсурдната мисъл, която беше посещавала съзнанието му, откакто се намираше в пещерата. Замисли се къде ще го направи. Знаеше, че е абсурдно точно сега да мисли за това, но си представи как след време ще го открият. Лампите по свода на пещерата ще осветяват красивото езеро, а той ще бъде жалка гледка – безжизнено измършавяло тяло с купчини лайна около него.

Вероятно друг на негово място би плюл на нелепата мисъл какво впечатление ще предизвика у своите откриватели след смъртта си, защото единственото, което имаше смисъл в този момент, беше да оцелее. Засмя се. Смехът му отекна в галериите на пещерата. Да, друг би свалил панталоните си и би се изходил по най-безцеремонен начин тук, в пещерата, която гарантираше възможно най-добри условия на усамотение, необходими за такова физиологично действие. Но той не можеше. А може би сам се опитваше да усложни ситуацията, в която се намираше, за да не мисли за нея по същество. Търсенето на подходящо място щеше да го разсее за известно време, щеше да ангажира съзнанието му с други мисли.

Знаеше, че рискува да не успее да намери отново сегашното си удобно място, но го окуражаваше мисълта, а и дори го развесели, че се тревожи за една малка яма в скалата, която дори не знаеше как изглежда. Всичко, което знаеше за нея, беше научил, докато опипваше наоколо. Въпреки това известното време, което беше прекарал тук, в своята малка яма, удобна за седене и сън, го караше да мисли за нея като за свое специално място.

Изправи се и тръгна в посока, която му подсказваше ромонът на изтичащата от езерото вода. Остави раницата. Беше рисковано, но така имаше стимул да се върне отново при своята скална ниша. Движеше се като слепец. Теренът беше далеч по-труден от обичайните тротоари, стълбища и коридори, които незрящите хора всекидневно преодоляват. Полуприклекнал се спусна към езерото, докато кракът му не усети водата. Правеше бавни крачки, които старателно броеше. На връщане трябваше да направи същия брой, за да успее да се върне при раницата си. Следваше шума от улея, като се стараеше при всяка крачка с единия си крак да стъпва във водата – това му гарантираше, че се движи покрай езерото. Намери улея след двайсет и осем крачки. Четиринайсет метра. Да, беше изминал не повече от четиринайсет, най-много петнайсет метра, а усещането беше, че се е отделил от раницата си на огромно, непреодолимо разстояние. За миг отново го обзе страх. За човек, свикнал да се движи сред свят от прави ъгли на сгради и улици, липсата на зрение, съчетана с облите форми на пещерата, правеше придвижването му почти невъзможно.

Опипа улея, от който топлата минерална вода на езерото се изливаше, за да потъне отново в дълбините на пещерата. Опитът му на човек, който обитава нормално жилище и използва съвременна тоалетна, го накара да потърси място, което най-много наподобява обичайните тоалетни чини, използвани за задоволяване на физиологичните нужди от съвременните градски хора.

Докато се облекчаваше, си мислеше как онези, които описват живота на своите герои в литературата или ги представят в киното, обикновено спестяват на читателя или зрителя моментите, в които хората са сами със себе си и задоволяват физиологичните си нужди. „О, Боже! За какво мисля!?“ – каза го почти на глас. „Аз наистина започвам да превъртам“ – прокънтя гласът му отново. „Ами ако аз съм герой в нелеп филм, какво ще заснемат от моето пребиваване тук? Как се събуждам, как пия вода, как пикая встрани с мисъл урината ми да не се стече към езерото. А може би ще заснемат как се унасям и заспивам и отново се събуждам или как търся място, което поне малко прилича на тоалетна чиния, за да се изсера.“

Имаше в изобилие топла вода, с която завърши тоалета си. Вдигна панталона си, закопча се и тръгна обратно.

*

Вървеше по обратния път. Движеше се, като броеше крачките на глас: „Една, две, три… двайсет и две… двайсет и пет“. Спря. Вероятно вече беше срещу своята удобна ниша, където беше оставил раницата и кутията с бисквити. Направи няколко крачки встрани, опипвайки напосоки. Ръката му се плъзна по гладката варовикова скала, но не откри нишата и раницата. „Мамка му“ – изпсува. „Не трябва да бързам – каза си. – Още една крачка. Още една или две и ще стигна до раницата. Май ме хваща страх. Страх? От какво ме е страх? Ще умра? Какво, като умра. Аз вече преживях смъртта. Няма какво ново да видя. Аз живея смъртта. Мая я няма. Тя вече е на някое по-хубаво място. Така казват – засмя се. – Поне не я боли. Не я измъчва мисълта, че ще напусне тоя шибан свят и че утре няма да я има. Аз съм тук и мен ме боли, че я няма. Боли ме ужасно. И въпреки това ме е страх.“

Страхът го връхлетя като мускулен спазъм, като внезапен отказ на съзнанието да работи рационално. Просна се върху скалата, опипвайки трескаво наоколо, и тогава с дланта на дясната си ръка леко докосна раницата. Стисна я здраво, като че ли това беше най-ценното нещо в живота му, въпреки че двата чифта бельо в нея нямаха кой знае какво значение за неговото оцеляване. Пропълзя напред и седна в нишата, сякаш беше негов най-отдавнашен и любим дом. Встрани до себе си откри кутията с бисквити.

Реши да изяде поне една бисквита. Гладът беше станал нетърпим. Знаеше, че не трябва да се поддава на изкушението и да се нахвърли върху малкото храна, с която разполага. Една бисквита беше достатъчна да го подкрепи.

Взе една бисквита и върна кутията на мястото, където беше стояла досега. Опитваше се да удължа ефекта на храненето, като отчупваше със зъби малко парче и го държеше върху езика си, докато се стопи.

За кратко гладът му се притъпи, но това трая около половин час. Вероятно въглехидратите, с които беше нахранил тялото си, бяха твърде малко. Толкова, колкото да възбудят метаболитните процеси. Отново усети глад и една особена слабост, придружена от замаяност. Това беше странно състояние на тялото и духа му. Все едно беше изпил няколко чаши водка. Олекването на крайниците и приятната замаяност му харесаха. Най-обикновен хипогликемичен глад, но му подейства успокояващо. След това неусетно заспа.

*

Когато се събуди за четвърти път, отново потърси жълтото око, но очите му виждаха само плътен зеленикав мрак. Тогава дойде истерията – неконтролираната, тази, която търси най-крайните форми на реакция, сякаш неистовите крясъци и удрянето с юмруци в скалата могат да променят ситуацията. Крещеше и удряше в скалата. Гласът му отекваше в стените на пещерата. Усещането, че е сам, че наоколо няма жива душа, че не би се изложил пред някого, го караше да крещи още повече и още повече.

Приличаше на осъден на смърт в деня на изпълнението на присъдата. Безпомощно същество, върху което някой е стоварил най-тежкото наказание само защото притежава властта да го направи. Опитва се да омилостиви изпълнителите, без да съзнават, че нищо не е в състояние да спре процеса, тъй като екзекуторите са толкова непоколебими в своята безпристрастност, колкото стените на пещерата, в която той се намираше. На екзекутора му е безкрайно ясно, че това е само служба, че ако той не изпълни присъдата, ще бъде някой друг – системата винаги ще намери някого, който да отведе смъртника до лобното му място, за да го привърже на електрическия стол, да дръпне лоста на ешафода, да натисне спусъка или нещо далеч по-хуманно – да постави смъртоносна инжекция. Минути преди екзекуцията доза успокоително върши чудеса и окаяният смъртник се превръща в послушно чучело, което кротко повеждат към залата за изпълнение на присъдите. Но той нямаше опиат, нямаше алкохол. Беше сам със своя ужас, а пещерата със своята безумна глухота и твърд варовиков характер на стените беше непоколебимият изпълнител на смъртната присъда.

Притихна. Съзнанието му се завърна към нормалното си състояние и проумя, че истеричната реакция не е в състояние да промени настоящата ситуация. Крясъците му преминаха в бързо нервно говорене, после – в съвсем спокойно и равно. Беше намерил проклетата причина за състоянието си – не само сега, но и преди. „Искам да изчукам шибания живот! – каза го с равен глас сякаш поръчваше нещо в магазин. Искам – продължи спокойно, като да си поръчваше кафе – да изчукам шибаната майка на тоя живот. Да, а може ли и съдбата… – засмя се – и нея ей така да я изчукам, защото тя сигурно е сестра на тоя тъп живот.“

*

Тогава чу хлипане. Всъщност беше кратко изхлипване, което веднага секна, сякаш онзи, който издаваше звуците, се притесняваше, че ще бъде чут. Напрегна слух, но не чу нищо повече освен ромона на водата, която изтичаше от езерото.

Чуваше глас в момент, в който смяташе, че е съвсем сам в пещерата и в абсурдна безизходна ситуация. Вероятно поради тази причина гласът не го обнадежди, а го шокира. Някакъв импулс мина през тялото му и го скова. Даже и зрънце оптимизъм не се появи в главата му след чутия човешки звук. Съзнанието му мигновено отхвърли възможността думите, които чу, да идват от реален човек.

– А сега и халюцинирам – изрече го на глас, може би с надеждата, че чувайки гласа си, ще накара съзнанието си да спре да произвежда фалшиви звуци. – Полудявам… Аз съм едно нещастно копеле, което след време ще открият удавено в проклетото езеро. Ще приличам на надуто полуразложено животно, а всичко наоколо ще е потънало в адска смрадня. Горките хора… Никакво състрадание към мен – отново говореше равно и спокойно. – Ни-как-во. Пфу, ще кажат и ще стиснат носовете си. След това ще се върнат с противогази и добре екипирани с импрегниран чувал, за да довършат работата си. Хей – обърна се в посоката, от която дойде гласът. – Който и да си, майната ти. Сигурно си болното ми съзнание. Майната ти.

*

Постепенно се успокои. Разбираше, че с него нещо се случва. Беше съвсем нормално съзнанието му да се срине. Този срив започна да се развива съвсем скоро след попадането му тук. Все още не го беше обзело клаустрофобично чувство, но усещането, че е в непробиваем затвор на няколко десетки метра под повърхността на земята и на почти километър от изхода на пещерата, вероятно ускоряваше някои психични процеси. Първите му притеснения, свързани с чисто физическото му оцеляване поради липсата на храна, сега се замениха от притеснения за собствената му психика. Разбираше, че ако се появят халюцинации, ще повлияят на трезвата преценка на ситуацията и вземането на разумни решения. Една нова истерия и тръгване в някаква посока можеше да го разделят с храната и даже с езерото, което на този етап беше спасително за него не само с водата си, но най-вече с топлината в залата.

Бяха изминали може би час, два, дори три. Лежеше неподвижно върху скалата. Ромонът на изтичащата вода се беше превърнал в постоянен звуков фон, сякаш не съществуваше. Тогава отново чу глас.

– Хей! Тук ли си? – гласът беше женски.

Той мълчеше. Не знаеше какво да направи. Опасяваше се, че всичко започва отново, и реши, че е по-добре да изчака. Смяташе, че мълчанието и отказът да разговаря с въображаемия събеседник, ще го предпазят от нова истерична криза, предизвикана от халюцинации. У него нямаше никакво съмнение, че гласа, който чува, е нереален.

*

Измина още час, или поне така му се струваше. Опитваше да прецени положението, в което се намираше. Даваше си сметка, че може би контролира ситуацията, тъй като, след като замълча, спря да чува гласа. Ако наистина халюцинираше, гласът трябваше да бъде настоятелен и да не го остави на мира. Доколкото знаеше, съществуват осъзнати халюцинации, и това, което преживяваше в момента, можеше да бъде нещо подобно. Не можеше да си представи, че тук, до него, има човек, предвид твърде нелепата ситуация, която беше причина за оставането му в пещерата. Друга възможност, която за миг се появи в главата му, но той бързо я отхвърли, беше мисълта, че е влязъл в лоното на древно светилище и е обезпокоил старите духове. Засмя се. Подобни неща пишеше в антроположките книги на Мая. Четеше ги с интерес, но сега беше тип, вярващ единствено на главата си, в която не се случва нищо повече от обичайни биохимични реакции.

            – Хей! – извика изведнъж. Викът му беше изненадващ дори за него. Някакъв вътрешен импулс го подтикна. – Тук ли си?

Тишината продължи около минута, две, когато чу съвсем тихо: „Тук съм“.

           – Ще повториш ли? – Искаше да е съвсем сигурен, че това, което беше чул, е истина.

           – Тук съм – чу отново.

           – От колко време си тук? – Въпреки че се стараеше да запази самообладание, се почувства почти щастлив, че не е сам.

           – Не знам – отговори гласът. – Мисля, че толкова, колкото и ти. Ти знаеш ли от колко време си тук? – попита гласът.

           – Не знам със сигурност… но предполагам. Заспивах четири пъти. Ако биологичният ми часовник работи вярно, вероятно са минали четири денонощия.

           – Значи, аз съм тук четвърто денонощие, ако биологичният ти часовник работи вярно – повтори като ехо гласът.

           – Истинска ли си? – обърна се той като към жена, тъй като гласът, който чуваше, определено беше женски.

Глас като ония, които хората наричат красиви или поне запомнящи се. В представите си имаше свой образ за красив женски глас, както и за красива жена и това бяха Мая и нейният глас. Гласът, който чуваше, звучеше почти като този на Мая. Имаше особен тембър – като че издаван от резонаторна пластина на хармоника. Възможно беше съзнанието му в момента да озвучава халюцинацията му с онова, което намираше за хубаво. Всичко това се въртеше в главата му, докато очакваше отговора.

            – Не знам. Вече не знам каква съм. Какво значи да си истински? – попита на свой ред женският глас. (…)

---

[1] Откъсите от The End са в превод на Илиана Бунева.

За автора

Венцислав Божинов е доктор по етнология и фолклор, преподава в катедрата по етнология и балканистика на ЮЗУ „Неофит Рилски“ и е редактор по литература в издателство „РИВА“. Романът „Белези“ е третата му книга след сборниците с разкази „Пеперуди в рогата“ (2011) и „С аромат на тютюн“ (2017).

ΟΥΛΕΣ

Ventsislav Bozhinov

                                                                      This is the end, beautiful friend
                                                                       This is the end, my only friend, the end
                                                                       Of our elaborate plans, the end
                                                                       Of everything that stands, the end…

(„The end“, The Doors)

Το χέρι του ακολουθούσε τις καμπύλες του στήθους της. Ένιωθε τις θηλές της με την παλάμη του. Λες και μια φωνή του ψιθύριζε: «Αυτό είναι σάρκα και εκείνο που νιώθεις στο σώμα σου, εκείνο που σέρνεται στις φλέβες σου, που διαπερνά τα κύτταρά σου και έρπει στο δέρμα σου, είναι πάθος. Η αδυναμία και η γλύκα που κυριεύει σιγά σιγά το σώμα σου είναι πάθος». Το χέρι του γλίστρησε στην κοιλιά της, στους μηρούς της…

Το περίγραμμα ενός παλιού ερειπωμένου σπιτιού αναδύθηκε στο μυαλό του.

Τα παράθυρα έχασκαν ορθάνοιχτα και άδεια. Ένιωσε ξανά το δέρμα της… και μετά πάλι είδε το ερειπωμένο σπίτι και τα σκονισμένα ακατάστατα δωμάτια. Παλιές χάρτινες βαλίτσες, άδειες από ρούχα έχασκαν με τα τεράστια στόματά τους. Γκρίζοι ιστοί αράχνης κρέμονταν από τις γωνίες σαν πυκνά σάλια. Ήθελε να νιώσει και να δει κάθε πτυχή του κορμιού της. Κι όμως, το μυαλό του έσπρωχνε μπροστά στα μάτια του τη ζοφερή εικόνα ενός έρημου σπιτιού.

Δεν μπορούσε να δει το πρόσωπό της. Ακούμπησε το κεφάλι του στο λείο και απαλό δέρμα της κοιλιάς της. Ένιωσε τη ρυθμική αναπνοή της. Κοιμόταν ξαπλωμένη διαγώνια στο κρεβάτι. Οι πρώτες ακτίνες του ανατέλλοντος ηλίου γλίστρισαν στις γυμνές πατούσες και μετά στα γόνατά της. Φώτισαν αργά τα πόδια, προσπαθώντας να αγγίξουν το σημείο που συναντώνται οι μηροί της… Τότε το όνειρο έσπασε. Έλιωσε.

Ο ήλιος είχε προ πολλού ανατείλει και οι ακτίνες του τρυπούσαν τα πρησμένα βλέφαρά του με τις κοφτερές τους βελόνες.

Άνοιξε τα μάτια του. Είδε το δωμάτιο – ένα τεράστιο κουτί στο οποίο ήταν μαζεμένα τα υπάρχοντά της. Η ταπετσαρία… ναι, την ίδια ταπετσαρία που επέλεξε μόνη της. Ο παράξενος πίνακας απέναντι, κάποτε τον ​​εκνεύριζε, αλλά τώρα είχε γίνει το αγαπημένο του αντικείμενο. Φωτογραφίες κρεμασμένες στους τοίχους σαν ασπρόμαυρα σημάδια – ένα διάσπαρτο παζλ της κοινής τους ζωής. Τη φωτογράφιζε συνεχώς, αμέτρητες φορές – διαβάζοντας ή κοιμώμενη, μαλώνοντας μαζί του ή εκεί, στο αγαπημένο τους σημείο για πικνίκ – με ένα βιβλίο, καθισμένη στην πτυσσόμενη καρέκλα της δίπλα στο ποτάμι που κυλούσε αργά. Και εκείνη είναι η αγαπημένη του φωτογραφία – σε αυτήν φαινόταν έκπληκτη, θυμωμένη και χαμογελαστή ταυτόχρονα. Θυμήθηκε τη μέρα, την ώρα, τη στιγμή που βγήκε γυμνή από το μπάνιο. Το σώμα της καλυμμένο με σταγόνες που αυλάκωναν τη ροζ επιδερμίδα της. Άρπαξε την φωτογραφική μηχανή και την άνοιξε. Εκείνη μάντεψε την πρόθεσή του. Πήρε την πετσέτα και προσπάθησε να καλυφθεί. Η μηχανή κράτησε την εικόνα του γυμνού, υγρού σώματος. Εκείνη κατάφερε να καλύψει την κοιλιά και το ένα της στήθος. Τα μάτια της ήταν ορθάνοιχτα, τόσο πολύ που αν έκανε μεγέθυνση στην εικόνα, θα έβλεπε τη δικιά του αντανάκλαση σε αυτά.

Και φυσικά τα βιβλία. Τα δικά της βιβλία. Τόσο πολλά, τακτοποιημένα στα ράφια που η ίδια βίδωνε στους τοίχους. Ναι, αυτά ήταν τα βιβλία της, και από τους τόμους εξακολουθούσαν να προεξέχουν χαρτάκια, με τα οποία σημείωνε συνεχώς σημαντικά σημεία. Ήξερε ότι αν άνοιγε ένα βιβλίο, θα έβλεπε την ελαφριά υπογράμμιση με μολύβι και τα πολύ συχνά nota bene στα περιθώρια, και θα του θύμιζαν αμέσως και με πλήρη λεπτομέρεια τις συζητήσεις όταν λογομαχούσαν με τις ώρες, ή απλώς ανέλυαν θέματα στα οποία συνήθως διαφωνούσαν.

Καμιά φορά άνοιγε ένα από τα βιβλία – συνέβαινε όταν ήταν πολύ μεθυσμένος. Άπλωνε το χέρι χωρίς να το σκεφτεί, ξεφύλλιζε τις σελίδες και αναζητούσε τα αποσπάσματα που εκείνη είχε υπογραμμίσει. Και ερχόταν η ανάμνηση. Την έβλεπε να κάθεται σταυρωτά, με το δάχτυλό της χωμένο ανάμεσα στις σελίδες του βιβλίου. Να μιλάει με πάθος. Θυμόταν τα πάντα, όλη τη συζήτηση. Τα λόγια της, την κίνηση των χειλιών της. Θυμόταν κάθε συγκεκριμένη στιγμή που είχε θυμώσει με κάποια πειρακτική παρατήρησή του. Έπειτα ο χείμαρρος των επιχειρημάτων, με τα οποία τον έπειθε διακαώς για το ορθό της άποψής της.

Ναι, θα μπορούσε να της ξαναμιλήσει. Το κυκλοφορικό του σύστημα μετέφερε τη βότκα σε κάθε μυϊκή ίνα του σώματός του, σε κάθε εγκεφαλικό κύτταρο και μπορούσε να ακούσει τη φωνή της. Εκείνη δεν ήταν μόνο η περίεργη εικόνα στο δωμάτιο που έμοιαζε με ένα κουτί με αναμνήσεις, δεν ήταν μόνο η ταπετσαρία, ούτε οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες ή το μικρό άγαλμα ενός παράξενου Πήγασου με σπασμένα φτερά, που πάλι η ίδια είχε αγοράσει από τον πάγκο κάποιουπαλιατζή. Εκείνη είναι ακόμα στις σελίδες κάθε βιβλίου που έχει διαβάσει, αλλά μόνο αυτός θα μπορούσε να κάνει αυτό το βιβλίο να ξαναμιλήσει. Για οποιονδήποτε άλλον, οι σημειώσεις με μολύβι στα βιβλία θα αποτελούσαν σιωπηλή απόδειξη των προτιμήσεων ενός άγνωστου αναγνώστη – γι’ αυτόν, ήταν σημάδια για τις συνομιλίες τους, για όσα είχαν μοιραστεί ή διαφωνήσει. Μπορούσε να περάσει το δάχτυλό του κατά μήκος αυτών των ουλών, να αισθανθεί πόσο βαθιές ήταν και να θυμηθεί την οδυνηρή πληγή από μια διαμάχη τους που σιγά σιγά επουλωνόταν.

Σε ένα μοναχικό ράφι είχε τα βιβλία που περίμεναν να τα διαβάσει. Το ονόμαζε «η αίθουσα αναμονής των βιβλίων μου». Αυτός ήξερε ότι το διάβασμα δεν θα συνέβαινε ποτέ. Εκείνη τα τακτοποιούσε με τη σειρά που τα είχε αγοράσει τα τελευταία χρόνια. Η σειρά των βιβλίων – μια μεγάλη πρόταση με τίτλους που μιλούσαν για τα ενδιαφέροντά της. Υπήρχε συνέπεια, σκόπιμη, αλλά υπήρχαν και τρελά άλματα – ήταν ικανή σε αυτά επίσης.

Όταν δεν έπινε, απέφευγε να παίρνει τα βιβλία που είχαν γίνει μουσείο των αναμνήσεων τους, ή μάλλον, των αναμνήσεων του από εκείνη.

*

Έκλεισε ξανά τα μάτια του και προσπάθησε να επαναφέρει το όνειρο. Ήθελε να το συνεχίσει από το σημείο που ονειρευόταν όταν ξύπνησε. Ένιωσε μια ένταση στο κεφάλι του. Λες και το κρανίο του ήταν δοχείο γεμάτο μέχρι το χείλος, ενώ αυτός προσπαθούσε να στριμώξει μέσα του κι άλλα – τα πίεζε με το χέρι του, τα πατούσε με το γόνατό του μέχρι που το κρανίο άρχισε να επεκτείνεται, αλλά αυτά που προσπαθούσε να στριμώξει δεν χωρούσαν μέσα. Ήθελε να ονειρευτεί ξανά το γυμνό της σώμα, να ονειρευτεί τη λεία επιδερμίδα της, να χαϊδέψει το στήθος της με το χέρι του. Ήθελε να γίνει ξανά δικιά του. Αλλά το μόνο που διέκρινε αχνά  με το κλείσιμο των ματιών του ήταν το ασαφές περίγραμμα του σώματός της, που η μνήμη του ανακάλεσε. Έπειτα η ξύπνια συνείδησή του έριξε ένα σκοτεινό πέπλο πάνω της. Ήξερε ότι τα όνειρα είναι προϊόν της ανεξέλεγκτης εργασίας του εγκεφάλου, ότι όσο και να κλείσεις τα μάτια δεν μπορείς να φέρεις πίσω τον διακοπτόμενο ύπνο, δεν μπορείς να επιστρέψεις στον χαμένο ύπνο ακόμα κι αν ξανακοιμηθείς. Ωστόσο, κάθε φορά που μια νευρική σύσπαση ή κάποιος ανεπιθύμητος θόρυβος διέκοπτε την εμφάνισή της στα όνειρά του, προσπαθούσε να την ξανακαλέσει.

Άνοιξε τα μάτια του και τα ξανάκλεισε, αλλά δεν είδε τίποτα περισσότερο από το πρασινόμαυρο πέπλο του σκότους στα μισόκλειστα μάτια του και το δίκτυο των ροζ τριχοειδών αγγείων στα χαμηλωμένα βλέφαρα, τα οποία δεν μπορούσαν να σταματήσουν τελείως το φως που έμπαινε από το παράθυρο.

Γύρισε ανάσκελα. Είχε ξαπλώσει γυμνός. Ολόγυμνος. Δεν θυμόταν πότε πήγε για ύπνο ούτε πώς έβγαλε τα ρούχα του. Γιατί έβγαλε τα πάντα από πάνω του; Δεν είχε απάντηση ούτε σε αυτό. Θυμόταν μόνο μέχρι τη στιγμή που είχαν μείνει περίπου δύο δάχτυλα βότκα στο μπουκάλι. Έπειτα… μάλλον συνέβη το ίδιο που συνέβαινε σχεδόν δύο χρόνια τώρα από τότε που «έφυγε» εκείνη.

Ίσως χθες το βράδυ να φαντάστηκε πως ήταν εδώ και τον περίμενε στο κρεβάτι. Πως πλάγιασε δίπλα της αναίσθητος, θαυμάζοντας το γυμνό της σώμα. Της χάιδευε και της φιλούσε το στήθος. Το χέρι του αναζητούσε εκείνη την ιερή σάρκα ανάμεσα στα πόδια της, την είσοδο στο πάθος και στη ζωή. Ήξερε ότι δεν θα παρέλειπε σημείο στο σώμα της που να μην φιλήσει. Τα χείλη του γνώριζαν κάθε πτυχή του, γνώριζαν τις καμπύλες του, γνώριζαν τις κοιλάδες και τα ύψη του έρωτά τους.

Σηκώθηκε και κοίταξε τριγύρω. Τα ρούχα του ήταν πεταμένα στο πάτωμα. Είδε το ένα μπατζάκι του παντελονιού του γυρισμένο – πιθανώς πάλευε αρκετή ώρα μαζί του, προσπαθώντας να το βγάλει από το πόδι του. Το άδειο μπουκάλι βότκα και το ποτήρι νερό ήταν στο γραφείο, δίπλα στον υπολογιστή. Σήκωσε το μπουκάλι στο ύψος των ματιών του και το πέταξε στο κρεβάτι. Ένιωσε δίψα. Πήγε στην κουζίνα, άνοιξε μια μπίρα και την κατέβασε σε δυο γουλιές. Μετά μπήκε στο μπάνιο. Άνοιξε τη βρύση κρύου νερού και μπήκε κάτω από το ντους. Η απότομη ροή χτυπούσε το σώμα του σαν θεραπευτικές βελόνες. Σήκωσε το πρόσωπό του με κλειστά μάτια και άφησε το νερό να κυλήσει άφθονο πάνω του.

*

Το ντους δρόσισε το σώμα του και η μπίρα επανέφερε τη φρεσκάδα του μυαλού του. Κάθισε μπροστά στον υπολογιστή. Είχε να στείλει μερικές φωτογραφίες από τους τελευταίους αγώνες ράλλυ. Τότε, βγάζοντας τις φωτογραφίες, συμπεριφέρθηκε ριψοκίνδυνα, παράλογα, αλλά άξιζε τον κόπο. Ήλπιζε ότι οι συντάκτες των ελαχίστων περιοδικών με τα οποία συνεργαζόταν θα τις πλήρωναν καλά. Σε μία από τις φωτογραφίες φαινόταν το αγαπημένο του Subaru. Σαν να είχε φωτογραφίσει όχι ένα αυτοκίνητο, αλλά την κοιλιά ενός καρχαρία τίγρη που κολυμπάει από πάνω του. Λες και κάποιος κόλλησε το αυτοκίνητο με έναν τεράστιο ηλεκτρομαγνήτη και το σήκωσε, ενώ εκείνος ξαπλωμένος από κάτω του, έβγαλε τη φωτογραφία. Η εικόνα έδειξε τη δύναμη ενός αυτοκινήτου επιταχυνόμενου με εκατοντάδες ίππους, το οποίο «πέταξε» συναντώντας έναν μικρό λόφο στο δρόμο. Θυμόταν καλά πώς περίμενε να πλησιάσει το αυτοκίνητο, μετά πήδηξε πάνω από τα προστατευτικά κιγκλιδώματα και πετάχτηκε στην άκρη της λωρίδας κυλοφορίας. Το αυτοκίνητο βρήκε το ύψωμα και ξεκόλλησε από το δρόμο, σχεδόν πετώντας από πάνω του. Όταν το όχημα προσγειώθηκε περίπου δέκα μέτρα πιο πέρα από τον ίδιο, οι τέσσερις ρόδες δάγκωσαν με απληστία το χαλίκι και εκατοντάδες μικρά χαλικάκια έπεσαν πάνω του.

Τον είχαν ως τον πιο ριψοκίνδυνο φωτογράφο ράλλυ. Τον τελευταίο καιρό, οι συνάδελφοί του εξαργύρωναν την πλάτη του και τον φωτογράφιζαν αντί για τα αυτοκίνητα, καθώς προσπαθούσε να βρει την καλύτερη θέση. Η εμπειρία του τον είχε πείσει ότι οι καλές εικόνες γίνονται όταν κάποιος είναι πρόθυμος να σταθεί σχεδόν στο δρόμο των αυτοκινήτων και να κινδυνεύσει να παρασυρθεί. Συχνά ένιωθε το απότομο κύμα αέρα του ιπτάμενου αυτοκινήτου με το σώμα του, αλλά αυτό μόνο αύξανε  την αδρεναλίνη και μείωνε  τη φυσική του άμυνα. Ήξερε ότι ήταν έτοιμος για περισσότερα…

*

Έκανε το χόμπι του επάγγελμα πριν από περίπου δύο χρόνια. Παράτησε τη δουλειά του χωρίς να προβάλλει συγκεκριμένες αιτίες. Υπήρχε λόγος βέβαια, αλλά ήταν ο δικός του λόγος και δεν χρωστούσε εξήγηση σε κανέναν. Ταξίδευε κάθε Σαββατοκύριακο. Φωτογράφιζε τους αγώνες του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ράλλυ. Οι εταιρείες και τα περιοδικά αυτοκινήτων πλήρωναν καλά για πιασάρικες φωτογραφίες. Τις υπόλοιπες μέρες, ή μάλλον τα βράδια, εργαζόταν ως οδηγός στην Drink and Drive[1]. Οι μέρες του ήταν ελεύθερες και έπινε. Έπινε τη μέρα και έβγαζε φωτογραφίες αστικών τοπίων που κρατούσε για τον εαυτό του.

Όταν η βότκα γέμιζε το στομάχι του τύχαινε να ακούει τη φωνή της: «Πώς είσαι;» τον ρωτούσε. Την άκουγε αρκετά καθαρά. Θυμόταν καλά εκείνη τη στιγμή που του είπε για πρώτη φορά το όνομά της – Μάγια. Εκείνος αστειεύτηκε και η Μάγια τον κοίταξε με τον τρόπο που μόνο εκείνη ήταν ικανή να κοιτάζει – τόσο επιτιμητικά όσο και αθώα… σαν παιδάκι. Τη ρώτησε αν ήταν η Μάγια που κάλυψε με πέπλο την ανθρώπινη συνείδηση ​​για να της κρύψει τον Μπράχμα – το ανώτατο Ον και τη χρυσή μήτρα που γέννησε τα πάντα, ή μήπως ήταν η Μαία που, σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες, κάποτε γέννησε τον κατεργάρη Ερμή.

Και εκείνη τον κοίταξε, έσφιξε ελαφρά τα χείλη της και απάντησε σύντομα: «Μάγια σαν Μάης, σαν άνοιξη, σαν λουλούδια… σαν γεννημένη τον Μάη». Έπειτα χαμογέλασε και του είπε: «Μην κάνεις τον σοφό!».

 *

Οι μέρες του κυλούσαν άσκοπα και ασυνείδητα. Σηκωνόταν από το κρεβάτι το μεσημέρι. Διάβαζε ή έβγαινε έξω για να τραβάει φωτογραφίες ή απλώς περιπλανιόταν στην πόλη. Περίμενε να περάσει η υπόλοιπη μέρα και να έρθει η νύχτα. Έπειτα έρχονταν οι παραγγελίες Drink and Drive. Τελείωνε τη δουλειά κατά τις τέσσερις τα ξημερώματα. Μετά πήγαινε σπίτι για να πάρει τη συνηθισμένη του δόση – ένα μπουκάλι βότκα. Μερικές φορές αρνιόταν να εκπληρώσει παραγγελίες, αλλά αυτό δεν ήταν πρόβλημα για την εταιρεία. Έριχνε βότκα σε μια φιάλη διακοσίων ml, που την έβαζε στην τσέπη του σακακιού του και πήγαινε κάπου, καθοδηγούμενος από την αόριστη διαίσθηση του μπερδεμένου μυαλού του.

Τώρα βρίσκεται εδώ για άλλη μια φορά. Κάποια σκοτεινή δύναμη τον καθοδηγεί και κάνει έτσι ώστε όλες οι άσκοπες βραδινές περιπλανήσεις του να τελειώνουν στον τόπο της πρώτης τους συνάντησης – το παλιό και ελαφρώς στραβωμένο παγκάκι.

Δεκαεπτά χρόνια και τρεις μήνες έχουν περάσει από εκείνο το βράδυ στις αρχές Ιουλίου. Το παγκάκι βρισκόταν στο τέλος του πάρκου. Από πάνω του ήταν ένας θάμνος με πλήρη άνθιση, καλυμμένος με λευκά λουλούδια, ο οποίος σχεδόν το τύλιγε. Είχε αρχίσει να νυχτώνει, αλλά ακόμα έκανε πολλή ζέστη. Κάθισε μόνος του και περίμενε. Νόμιζε ότι το προηγούμενο βράδυ η Μάγια έκανε πλάκα μαζί του, και δεν πίστευε ότι θα ερχόταν, αλλά εκείνη εμφανίστηκε. Αναγνώρισε τη σιλουέτα της από μακριά – πλησίαζε περπατώντας στο δρομάκι, ακόμα στην αρχή του πάρκου. Του φαινόταν μικρή και εύθραυστη. Ερχόταν σιγά σιγά. Όταν έφτασε πολύ κοντά, είδε ότι χαμογελούσε.

Τώρα, αρχές Οκτωβρίου, είναι αρκετά σκοτεινά. Το αχνό κίτρινο φως από τις μακρινές λάμπες κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής μόλις φτάνει ως εδώ. Κάνει ακόμα ζέστη, αλλά ένα ελαφρύ αεράκι φθινοπωρινής ψύχρας δείχνει ότι το καλοκαίρι έχει τελειώσει. Ο θάμνος πάνω από το παγκάκι, τώρα γυμνός, μοιάζει με μια τεράστια γκριζόμαυρη φωλιά από την οποία έχουν πετάξει τα πουλιά.

Κάπου μακριά σφύριξε ένα τρένο. Μετά από λίγο, ο ρυθμικός κρότος του πάνω στις ράγες έγινε πιο δυνατός. Η αμαξοστοιχία με τα λαμπερά παράθυρα των βαγονιών της πέρασε αργά. Την ακολούθησε με τα μάτια του. Μοιάζει με τεντωμένο κινηματογραφικό φιλμ –  κενά κίτρινα τετράγωνα χάσκουν στη θέση των καρέ. Η ζωή του μοιάζει με μια παρόμοια ταινία, την οποία κάποιος τράβηξε άθελά του από τη μηχανή και έτσι την εξέθεσε στο φως και της στέρησε εικόνες.

Δεν ήξερε γιατί ήρθε στο συγκεκριμένο μέρος. Περιπλανιόταν άσκοπα. Ένιωθε σχεδόν μεθυσμένος. Δεν θυμόταν ποια μέρα ή ποια νύχτα στη σειρά μεθούσε. Σταμάτησε να τις μετράει όταν συνειδητοποίησε πως έπινε όλη την ώρα και το ποτό ήταν μέρος της ζωής του. Θυμόταν το πρώτο μεθύσι και την αιτία να το κάνει. Αλλά αυτό δεν είχε μεγάλη σημασία.

Χάιδεψε με το χέρι του το παγκάκι. Με τις άκρες των δακτύλων του ένιωθε την τραχύτητα – τις ρωγμές στο ξύλο και τις σκαλιστές επιγραφές. Το παγκάκι σήμερα είναι ακριβώς όπως ήταν κάποτε. Μόνο οι επιγραφές πάνω του είναι διαφορετικές και οι παλιές, σκαλισμένες με μαχαίρι, δύσκολα διακρίνονται κάτω από τα πολλά στρώματα της μπογιάς. Του φαίνεται ότι η Μάγια κάθεται ακόμα δίπλα του. Το πατημένο χώμα, τα δέντρα, τα αστέρια… όλα είναι ακριβώς τα ίδια παρά τα χρόνια που πέρασαν. Ο κόσμος δεν αλλάζει τόσο γρήγορα όσο οι άνθρωποι. Έρχονται στον κόσμο, κάθονται στο παγκάκι τους, μιλάνε, φιλιούνται, μετά φεύγουν, τελικά εξαφανίζονται εντελώς και ο κόσμος παραμένει ο ίδιος, αναλλοίωτος.

*

Βρήκε το τηλέφωνό της αναπάντεχα. Του το έδωσε μια από τις κοπέλες της παρέας. Με τα χρόνια, ξέχασε το όνομα αυτής της εξυπηρετικής φίλης. Θυμόταν μόνο ότι ο ίδιος της άρεσε και εκείνη δεν το έκρυβε, ήταν όμως ένα έξυπνο κορίτσι που αντιλήφθηκε ότι οι αθώες ερωτήσεις του και οι κρυφές ματιές που έριξε στη Μάγια, όταν εκείνη περνούσε από εκεί, ήταν κάτι το ιδιαίτερο.

«Έχω το τηλέφωνό της», είπε η κοπέλα, έτσι απλά, όταν έτυχε η Μάγια να περάσει. «Το θέλεις;»

«Ναι», απάντησε εκείνος χωρίς να το σκεφτεί.

«Αύριο θα το έχεις», έκανε και το βλέμμα της κοπέλας έλεγε, «Καταλαβαίνω».

Την επόμενη μέρα του έδωσε ένα χαρτάκι με τον αριθμό τηλεφώνου της Μάγια. Πέρασαν μερικές μέρες πριν τολμήσει να τηλεφωνήσει. Ένας άντρας –μάλλον ο πατέρας της– σήκωσε το τηλέφωνο. Έμεινε σιωπηλός καθώς ο άντρας στην άλλη άκρη της γραμμής τον παρότρυνε να μιλήσει. Δεν είπε ότι έψαχνε τη Μάγια, δεν ρώτησε για αυτήν. Δεν έβγαλε ήχο μέχρι που ο άντρας έκλεισε το τηλέφωνο.

Συνέχιζε να τηλεφωνεί κάθε μέρα την ίδια ώρα, και κάθε φορά επαναλαμβάνονταν η ίδια σκηνή. Ο άντρας το σήκωνε. Τον προέτρεπε να μιλήσει και μετά έκλεινε το τηλέφωνο. Αποδείχθηκε υπομονετικός άνθρωπος καθώς ποτέ δεν τον έβρισε ούτε τον προσέβαλε.

Έτσι πέρασε μια εβδομάδα. Συνήθισε να ακούει την αντρική φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής που ξαναέπαιρνε. Μια μέρα, σχεδόν σαν σε παραμύθι, η φωνή που άκουσε ήταν μια άλλη – της Μάγια. Τον κυρίευσε η αμηχανία. Άκουσε καθαρά: «Λέγεται. Ποιον ψάχνετε;». Και πάλι: «Ναι, παρακαλώ! Πείτε μου ποιον ψάχνετε». Τον παρακάλεσε πολλές φορές, αλλά εκείνος έμεινε αμίλητος. Η Μάγια γέλασε και έκλεισε το τηλέφωνο. Αυτό δεν τον εμπόδισε από να συνεχίσει την άσκοπη καθημερινή ενόχληση.

Τηλεφωνούσε κάθε μέρα την ίδια ώρα. Εκείνη σήκωνε το τηλέφωνο και, αφού βεβαιωνόταν ότι ήταν πάλι αυτός –η σιωπή του τον πρόδιδε– του έλεγε γρήγορα όσα έκανε την ημέρα της. Εκείνος παρέμενε αμίλητος και εκείνη μοιραζόταν μαζί του σαν να ήταν παλιοί φίλοι. Δεν τον πείραζε να είναι ο έμπιστος ακροατής της. Απ’ το τηλέφωνο, ναι, αλλά άκουγε τη φωνή της, και πράγματι κάθε μέρα ένιωθε πιο κοντά της. Με κάθε επόμενη κλήση, οι μονόλογοί της γίνονταν πιο ειλικρινείς και εκείνος παρέμενε υπομονετικά σιωπηλός στο ακουστικό.

Γιατί οι συζητήσεις τους πήγαιναν έτσι; Δεν μπορούσε να δώσει μια απάντηση. Ίσως στη Μάγια να άρεσε η ηλίθια επιμονή του. Ίσως η σιωπή στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής να ήταν μια άδεια εικόνα για εκείνη, την οποία γέμιζε με την ψευδαίσθηση ενός όμορφου και έξυπνου νεαρού που την φλερτάρει με τον πιο περίεργο δυνατό τρόπο.

Μια μέρα, πριν κλείσει το τηλέφωνο, την άκουσε έκπληκτος να τον ρωτά:

«Θέλεις να συναντηθούμε;»

Έμεινε άναυδος.

«Θέλεις δηλαδή», είπε εκείνη. «Λοιπόν, βρες έναν τρόπο.» Γέλασε όπως πάντα και έκλεισε το τηλέφωνο.

Την επόμενη μέρα εκείνος δεν τηλεφώνησε. Φοβόταν ότι θα την απογοήτευε. Οι μέρες κυλούσαν. Πέρασαν περίπου δύο εβδομάδες, αλλά δεν έπαιρνε την απόφαση να τηλεφωνήσει ξανά. Θεωρούσε σχεδόν δεδομένο ότι οι περίεργες συζητήσεις τους είχαν τελειώσει για τα καλά.

*

Σηκώθηκε από το παγκάκι και προχώρησε αργά. Απόψε ήταν πολύ μεθυσμένος για να οδηγήσει εξίσου μεθυσμένους άνδρες και γυναίκες στα σπίτια τους. Προχώρησε στο δρομάκι. Όταν έφτασε στο φωτισμένο μέρος του πάρκου, είδε ότι σε κάποια από τα παγκάκια υπήρχε ακόμα κόσμος. Ήταν μαθητές γυμνασίου που δεν τους πείραζε να καπνίζουν χόρτο εδώ. Κρατούσαν μπουκάλια μπίρας και πέρναγαν то τσιγάρо ο ένας στον άλλον κυκλικά. Η μυρωδιά της κάνναβης ήταν παντού.

Ήθελε να τους πει ότι αυτή η ανεμελιά ήταν μια ψευδαίσθηση, το συναίσθημα ότι διαθέτουν τον ατέλειωτο καιρό ήταν μια ψευδαίσθηση. Ήθελε να τους πει πως όταν θα καθόντουσαν στο ίδιο παγκάκι σε δεκαεπτά χρόνια, θα είναι διαφορετικοί άνθρωποι και κάποιοι δεν θα είναι καν εκεί. Θα έχουν φύγει.

Δεν είχε νόημα. Θα πίστευαν ότι ήταν απλώς ένας μεθυσμένος καραγκιόζης. Κάποιος ηλίθιος, που ποτέ στη ζωή του δεν διασκέδασε όσο εκείνοι. Άλλωστε, έπρεπε να φτάσουν οι ίδιοι στην αλήθεια. Ίσως, όμως, να μην έφταναν σε αυτήν ακριβώς την αλήθεια. Μάλλον είναι μόνο δική του. Ίσως θα είχαν την ευτυχία τους και θα επέστρεφαν στο ίδιο παγκάκι σε δεκαεπτά χρόνια και θα ήταν ακόμα όλοι μαζί. Θα πέρναγαν κυκλικά ένα κοινό τσιγάρο και, γελώντας, θα εισέπνεαν το μεθυστικό καπνό και θα ρουφούσαν τη μπίρα κατευθείαν από τα μπουκάλια.

Τους προσπέρασε. Η ομάδα γέλασε. Μάλλον κάποιος είπε ένα αστείο. Ίσως να του έκαναν πλάκα. Μακάρι να ήταν έτσι.

*

Το σπίτι της Μάγια βρισκόταν σε μια πολύ μικρή οδό κοντά στο σχολείο. Συνήθως την ώρα που άρχιζε να πέφτει το σκοτάδι περπατούσε στο δρόμο ελπίζοντας να τη δει. Ήταν ήδη μεσοκαλόκαιρο. Από τα μικρά παράθυρα των υπόγειων αποθηκών έβγαινε αέρας εμποτισμένος με το άρωμα μούχλας. Δεν υπήρχε σχεδόν κανένας στους δρόμους. Τα κλαρία των γεροκαστανιών έσμιγαν  πάνω από την οδό και σχημάτιζαν ένα φαρδί  και δροσερό τούνελ. Περπατούσε χαμένος στις σκέψεις του. Την σκεφτόταν. Προχωρούσε με το κεφάλι σκυμμένο, κοιτάζοντας το πεζοδρόμιο, όταν η φωνή της τον ξάφνιασε.

         «Γειά σου!». Η Μάγια στεκόταν δίπλα του. Μάλλον θα την είχε προσπεράσει αν δεν τον είχε χαιρετήσει.

        «Γειά σου!», απάντησε εκείνος ξαφνιασμένος και ανήσυχος. Δεν υπήρχε τίποτα να ανησυχεί, αλλά τα πόδια του λύγισαν.

        «Δεν τηλεφωνείς πια», άρχισε εκείνη κατευθείαν. «Είσαι θυμωμένος μαζί μου;»

        «Όχι», κούνησε το κεφάλι του και την κοίταξε απορημένος, σαν να ήθελε να απαντήσει ταυτόχρονα στην ερώτησή της, αλλά και να αρνηθεί ότι ήταν αυτός που της έκανε τα σιωπηλά τηλεφωνήματα.

        «Έχω τσιγάρα. Θέλεις;» Η Μάγια άπλωσε το πακέτο πριν ακόμα της απαντήσει. «Γιατί σταμάτησες να τηλεφωνείς;», τον κοίταξε κατευθείαν στα μάτια. «Μου έλειψες», γέλασε.

        «Δεν υπάρχει περίπτωση», προσπάθησε να ξεφύγει εκείνος.

        «Αλήθεια σου λέω. Κανείς άλλος δεν έκανε τόσο υπομονή», γέλασε ξανά. «Ας πάμε λίγο στο πλάι. Δεν είναι σωστό να καπνίζουμε μπροστά στο σπίτι. Έλα», είπε και του έδειξε ένα παλιό περίπτερο.

        Στάθηκαν δίπλα στο περίπτερο και ακούμπησαν τις πλάτες τους στις ξεθωριασμένες, κάποτε πράσινες σανίδες με τις οποίες ήταν επενδυμένο. Κάπνιζαν, κοιτάζοντας ο καθένας μπροστά του.

        «Πώς ήξερες ότι ήμουν εγώ;», την ρώτησε.

        «Δεν έχει σημασία», έκανε εκείνη.

        «Κι όμως…», επέμεινε.

        «Δεν ήταν και  δύσκολο». Η Μάγια γύρισε και τον κοίταξε με πολύ θράσος.

        «Μοιάζω ανόητος, έτσι δεν είναι;»

        «Ναι», τον χτύπησε ελαφρά στον ώμο. «Θέλεις να πάμε μια βόλτα αύριο;»

        «Εντάξει», απάντησε εκείνος, λες και έκανε μεγάλο συμβιβασμό, ταυτόχρονα, όμως, όλα μέσα του μαίνονταν σαν καταιγίδα και εκείνη τη στιγμή ήταν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο.

        «Μπορεί να βρεθούμε αύριο στο πάρκο.» Η Μάγια έριξε την γόπα της και την πάτησε.

        «Δεν έπρεπε να το κάνεις αυτό», έγνεψε προς την τσαλακωμένη γόπα.

        «Δεν έπρεπε», συμφώνησε και χαμογέλασε.

         Έριξε και εκείνος την γόπα του και την πάτησε.

        «Τα λέμε αύριο», της έγνεψε.

        Έφυγε. Του φαινόταν ότι οι καστανιές άνοιγαν τα φυλλώματά τους και παραμέριζαν τους παλιούς κορμούς τους για να κάνουν δρόμο σε εκείνον που ήταν πραγματικά ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο.

*

Τώρα, μετά από τόσα χρόνια, περπατούσε αργά – δεν βιαζόταν. Οι μεθυσμένες του σκέψεις ​​τον οδήγησαν ξανά στο παγκάκι. Έγινε το δικό τους παγκάκι μετά από πάνω από μια εβδομάδα που συναντιόντουσαν εκεί, καθόταν και κάπνιζαν. Όταν έφευγε, δεν ρωτούσε αν θα ξαναβρεθούν την άλλη μέρα. Ήξερε ότι το επόμενο βράδυ, στις οκτώ, εκείνος θα ήταν εκεί, και εκείνη θα του κουνούσε το χέρι από μακριά, καθώς πλησίαζε. Δεν χρειάστηκε να κάνει προσπάθεια να θυμηθεί την πρώτη φορά που φιλήθηκαν γιατί δεν την ξέχασε ποτέ. Τα πάντα-μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια-έμειναν σφραγισμένα στο μυαλό του.

Έγινε μια μέρα που πάλι είχαν μιλήσει για δέκα ή είκοσι λεπτά, κοιτάζοντας ο καθένας μπροστά του, όταν εκείνη έπιασε το χέρι του και γύρισε προς το μέρος του. Γύρισε κι αυτός. Τον φίλησε κατευθείαν, χωρίς παρακάμψεις. Θυμόταν τα απαλά χείλη της, τη γεύση του σάλιου της, τα δάχτυλά της να πιάνουν τους ώμους του και να τον τραβούν κοντά της. Όταν ένιωσε τη γλώσσα της στο στόμα του, τον πλημμύρησε ταυτόχρονα αμηχανία και ευτυχία. Εκείνη ήταν τόσο εύθραυστη και αθώα, που δεν μπορούσε να φανταστεί καμία χειρονομία της που θα πρόδιδε σαρκικό πάθος. Ίσως, αν είχε ένα προκλητικό χαρακτηριστικό μέσα της, αν αντί για το παιδικό της πρόσωπο είχε έστω και τα μάτια μιας σαγηνευτικής γυναίκας, δεν θα την πρόσεχε ποτέ, δεν θα ήθελε ποτέ να είναι το κορίτσι του. Και ίσως, εξαιτίας αυτής της αντίφασης μεταξύ της αθωότητάς της και της αποφασιστικότητάς της, να κολλήσει τη γλώσσα της στο στόμα του, να τη περάσει πάνω από τα χείλη του και μετά να τραβηχτεί ελαφρά και να τον κοιτάξει με τα παιδικά της μάτια, εκείνος ένιωσε έξω από αυτόν τον κόσμο.

Θυμήθηκε πώς το χέρι του σήκωσε την μπλούζα της, πώς άγγιξε την κοιλιά της. Έτρεμε από την έξαψη. Εκείνη δεν τραβήχτηκε πίσω, καθώς έβαλε το χέρι του πάνω στο μικρό της στήθος. Ήταν το πιο απίστευτο συναίσθημα που είχε νιώσει ποτέ. Τότε είπε στον εαυτό του ότι αυτό που ένιωθε με την παλάμη και τα δάχτυλά του δεν ήταν ύλη, αλλά κάποιο κομμάτι του κοσμικού αιθέρα, της περιβόητης πεμπτουσίας που τύλιγε τον πλανήτη μας και εκείνη τη στιγμή είχε πάρει τη μορφή στήθους.

*

Δεν ήταν καθόλου τυχαίο που κατέληξε μπροστά σε μια 24ωρη κάβα. Η φιάλη ήταν άδεια, αλλά ένιωθε ότι χρειαζόταν κι άλλο αλκοόλ. Η πωλήτρια του έδωσε ένα μπουκάλι βότκα των διακοσίων γραμμαρίων και του ευχήθηκε καλό βράδυ. Για αυτήν ήταν ένας από τους πολλούς που έρχονταν εκείνη την ώρα για να συμπληρώσουν την καθημερινή τους δόση αλκοόλ. Ευχήθηκε κι αυτός καλό βράδυ κι έφυγε.

Όταν άνοιξε την πόρτα του διαμερίσματος και μπήκε μέσα, ένιωσε για άλλη μια φορά την απέραντη μοναξιά που αισθανόταν από τότε που είχε «φύγει» εκείνη. Τα χρόνια που έζησαν μαζί, μετά από εκείνο το βράδυ στο παγκάκι τους, δεν ήταν και λίγα. Ναι, ήταν μαζί δεκαπέντε χρόνια. Ζούσαν όπως εκείνοι ήθελαν. Το ότι μετά από μερικά χρόνια δεν είχαν κάνει ακόμα παιδί δεν είχε σημασία. Ήταν ευτυχισμένοι και αυτό αρκούσε. Ούτε μια φορά δεν άρχισε συζήτηση πάνω στο θέμα. Ούτε εκείνη μίλησε. Και οι δύο ήξεραν ότι αν έπρεπε να συμβεί, θα συνέβαινε.

Ξάπλωσε στο κρεβάτι, άνοιξε το μπουκάλι και κατέβασε μερικές μεγάλες γουλιές. Ένιωσε τη φωτιά του αλκοόλ να κατεβαίνει μέσα του, οι μύες του να χαλαρώνουν. Έκλεισε τα μάτια του, άπλωσε το χέρι του στο κομοδίνο και πάτησε το κουμπί της συσκευής αναπαραγωγής. Ο Τζιμ Μόρισον άρχισε να τραγουδάει:

Αυτό είναι το τέλος, όμορφε φίλε.
Αυτό είναι το τέλος, μοναδική μου φίλη, το τέλος.
Από τα περίτεχνα σχέδιά μας, το τέλος
Από ό, τι στέκεται, το τέλος
Καμία ασφάλεια, καμία έκπληξη, το τέλος
Ποτέ δεν θα σε ξαναδώ στα μάτια….

         Δεν της άρεσε αυτό το τραγούδι, δεν της άρεσαν οι Doors, δεν της άρεσε ο Τζιμ Μόρισον. Και δεν της άρεσαν γιατί φοβόταν, εκείνος το ήξερε. Φοβόταν τον Μόρισον, ο οποίος δεν τραγουδούσε, δεν χόρευε, αλλά έκανε ιερές τελετουργίες. Φοβόταν τη δύναμή του να εκτελεί τα τρελά πειράματά του, αναγκάζοντας χιλιάδες ανθρώπους να ουρλιάζουν τρελά, όλοι τους σε κατάσταση λήθης, καθώς εκείνος τραγουδούσε σε μια σαμανική έκσταση. Ήταν μια από τις διαφωνίες τους. Της μιλούσε για τη διάνοια του τρελά νεαρού Μόρισον, για την ικανότητά του να συγκεντρώνει σε ένα κείμενο όλη τη μυθολογία του κόσμου. Για την αδυναμία ενός ανθρώπου σαν αυτόν να επιβιώσει περισσότερα από είκοσι επτά χρόνια. Για τις ιδιοφυΐες αυτή είναι μια οριακή ηλικία…

Θυμήθηκε μια φορά που έβαλε ξανά το κομμάτι The End, ο Μόρισον τραγούδησε «Πήρε ένα πρόσωπο από την αρχαία στοά», και εκείνος της είπε, «Άκου! Αυτό είναι καταπληκτικό!»:

Και πρωχώρησε στο διάδρομο
Πήγε στο δωμάτιο που έμενε η αδερφή του.
Και μετά επισκέφτηκε τον αδερφό του.
Και μετά αυτός
Περπάτησε στο διάδρομο.
Και ήρθε σε μια πόρτα
Και κοίταξε μέσα.
«Πατέρα;» «Ναι, γιε μου;“
«Θέλω να σε σκοτώσω.
Μητέρα, σε θέλω»…

         «Αυτά είναι ανοησίες, και για άλλη μια φορά κάνεις τον πολύ έξυπνο». Της άρεσε να του το λέει κάθε τόσο, όταν ήθελε να τον θυμώσει πραγματικά.

«Κοίτα, το να πάρεις ένα πρόσωπο από μια αρχαία στοά είναι σαν να περνάς τα σύνορα του φαινομενικού κόσμου», απάντησε εκείνος. «Να είσαι διαφορετικός… ίσως να είσαι αληθινός».

«Μάλλον σημαίνει ισχυρό ναρκωτικό», χαμογέλασε πειρακτικά. «Και αλκοόλ», πρόσθεσε.

«Δεν καταλαβαίνεις τίποτα…», έκανε εκείνος και τα λόγια του την πλήγωσαν βαθιά.

«Ναι, μόνο εσύ είσαι ικανός να καταλάβεις τον Τζιμ Μόρισον σου». Τον κοίταξε με τα μάτια μισόκλειστα. Ήξερε ότι την είχε πραγματικά προσβάλει.

«Σε αυτούς τους λίγους στίχους εμπεριέχεται το δράμα όλης της ανθρωπότητας», συνέχισε εκείνος, «του ανθρώπου γενικότερα. Σε  αυτό το τραγούδι ενός ναρκομανούς, όπως τον θεωρείς, συνυπάρχουν και ο μύθος της αδελφοκτονίας, και ο μύθος της πατροκτονίας, και… και το σύμπλεγμα του Οιδίποδα», εξήγησε με πάθος.

«Στην πραγματικότητα, έχεις δίκιο». Τον κοίταζε στα μάτια. «Ο Μόρισον ενδιαφερόταν για τη μυθολογία και την ψυχολογία».

«Ο καθένας μπορεί και ενδιαφέρεται», επέμεινε εκείνος, «αλλά ο Μόρισον κατάφερε να πει τόσα πολλά σε ένα τραγούδι. Αυτό είναι ιδιοφυΐα».

«Είναι διεστραμμένο πάντως. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω τον Μόρισον από τον λυρικό ήρωα του τραγουδιού του. Αυτό είναι το πρόβλημα…».

«Δεν καταλαβαίνεις…». Σώπασε. Θεωρούσε τον εαυτό του ιδιότροπο. Δεν ήθελε τίποτα περισσότερο από το να είναι ιδιότροπος, να είναι διαφορετικός, και εκείνη αμφισβήτησε αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό του. Ωστόσο, τη συγχώρεσε αμέσως. Θυμόταν πώς τότε εκείνη καθόταν σταυρωτά στον καναπέ, κάπνιζε, και του είπε:

«Δεν καταλαβαίνω! Ίσως επειδή δεν θέλω να καβαλήσω το μπλε λεωφορείο του Μόρισον και να πάρω μεθ». Έδειχνε πολύ θυμωμένη.

«Μου αρέσει το τραγούδι», απάντησε εκείνος. «Δεν πρόκειται για καμία μεθαμφεταμίνη, κανένα ναρκωτικό».

«Προσπαθείς να φανείς πολύ έξυπνος», του είπε ξανά, καθώς φύσηξε τον καπνό από τα ρουθούνια της.

Τότε εκείνος σώπασε. Ένιωσε προσβεβλημένος. Παρέμεινε αμίλητος μέχρι την επόμενη μέρα, ώσπου εκείνη έπιασε κουβέντα, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα.

Και τώρα ο Μόρισον συνέχιζε να τραγουδάει:

This is the end, my only friend, the end
It hurts to set you free…

         «Ναι, πράγματι, αυτό είναι το τέλος, όμορφη φίλη μου, και πονάει να σε ελευθερώσω», επανέλαβε τους στίχους του τραγουδιού και κοίταζε με γουρλωμένα μάτια, σαν να ήθελε να δει πέρα ​​από τα αντικείμενα και τους τοίχους του δωματίου. «Μα δεν θα με ακολουθήσεις ποτέ», είπε, γέλασε πικρά και έριξε την υπόλοιπη βότκα στο στόμα του. Όλα είναι καλά τώρα.

---

Την είδε την επομένη. Την είχαν ανασηκώσει σε νοσοκομειακό κρεβάτι. Κάπου κάτω από τα σκεπάσματα κείτονταν λεπτό διάφανο σωληνάκι, το όποιο κατέληγε σε διάφανο πλαστικό μπαλόνι μισογεμάτο κίτρινο υγρό. Εκείνη γύρισε προς την πλευρά του και χαμογέλασε ανεπαίσθητα με τα πανιασμένα, σκασμένα χείλη της.

        «Γεια σου! Πώς είσαι; Σου έφερα λουλούδια», σήκωσε εκείνος το μπουκέτο στο επίπεδο των ματιών της. «Τουλίπες. Ξέρω πως σου αρέσουν. Μου είπαν πως μπορώ να τις αφήσω άδω», εκείνος έδειξε προς το πρεβάζι του παράθυρου. Θα μπορείς να τα βλέπεις, χαμογέλασε κάπως ένοχα.

«Με είδαν γυμνή. Ολόγυμνη. Όπως σου το είπα. ‘Ήμουν ξαπλωμένη ανάσκελα, οι λάμπες έριχναν φως πάνω μου. Φώτιζαν τα πάντα. Είδαν τα πάντα. Аν το ήθελαν, θα μπορούσαν να διεισδύσουν  μέσα από τους πόρους της επιδερμίδας μου και να με περιεργαστούν από μέσα, χωρίς να με ανοίξουν. Ύστερα εισέπνευσα από εκείνο το μαγικό αέριο και… να ΄μια».

«Δεν έχει σημασία που σε είδαν γυμνή…»

«Έχεις δίκιο. Δεν έχει σημασία. Μπορείς να δεις το χρώμα των ουρών μου», η Μάγια ένευσε προς τα κάτω όπου βρισκόταν το πλαστικό μπαλόνι.

«Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό», εκείνος προσπάθησε και πάλι να την απαλλάξει από τα άγχη της.

        «Έχει ωραία ουλή. Μεγάλη. Με ένα σωληνάκι μπηγμένο μέσα της. Τώρα είμαι πραγματική ανθρωπολόγος σημαδεμένη», χαμογέλασε ανεπαίσθητα εκείνη.

       «Μην ανησυχείς, υπάρχουν κατάλληλες κρέμες…», προσπάθησε  να την καθησυχάσει εκείνος. Σχεδόν εξαφανίζουν τα πάντα…

        «Α, όχι», τον διέκοψε η Μάγια. «Δεν το δίνω το σημάδι μου. Τώρα που έχω περάσει επιτυχώς τη μύησή μου ως Παπούα».

        «Μάγια…»

        «Ενώ εδώ», τον διέκοψε εκείνη ξανά και έδειξε προς την άλλη πλευρά, πάνω στο ντουλαπάκι αυτό, μπόρες να δεις το χρώμα των λεμφατικών υγρών μου. Δεν έχει τόσο ωραίο χρώμα όσο τα ούρα, χαμογέλασε ειρωνικά. «Δες τι απαλό χρώμα στην απόχρωση του λεμονιού έχει. Στη λέμφα μου ακόμα υπάρχει αίμα, όμως αύριο το πολύ πιθανό είναι και εκείνη να έχει το υπέροχο απαλό κίτρινο χρώμα σαν το χαζοκατρουλιό μου, το οποίо κάνεις πως  δεν το προσέχεις».

        Εκείνη έκλεισε τα μάτια και γύρισε το κεφάλι της προς την άλλη πλευρά.

        «Ηρέμησε».

        «Ήρεμη είμαι. Φύγε“. Η Μάγια ένευσε προς την πόρτα.

        «Θα γίνεις καλά…»

        «Έλα αύριο πάλι, δεν πειράζει που είμαι τόσο απωθητική». Γύρισε και τον κοίταξε.

        «Θα έρθω», φίλησε τα σκασμένα χείλη της.

        «Δε σιχαίνεσαι;»

        «Όχι. Αντίο!»

        «Αντίο!»

        «Εκείνη τη φορά», άκουσε τη Μάγια να λέει, «όταν είχαμε μαλώσει».

        Εκείνος γύρισε και έκανε ένα βήμα πίσω.

        «Τί εννοείς εκείνη τη φορά;», τη ρώτησε.

        «Τότε ήθελα να σου πω κάτι για εκείνο τον Μόρισον το δικό σου, αλλά  με τσάντισες και αποφάσισα να μη σου ξαναμιλήσω γι’ αυτόν».

        «Και το πήρες απόφαση τώρα;»

        «Ναι. Ξέρεις τι επιτάφια επιγραφή φέρει ο τάφος του;», τον ρώτησε η Μάγια.

        «Φυσικά και ξέρω: KATA TON ΔAIMONA EAYTOY», πρόφερε εκείνος αργά. «Κάτω, προς τον ίδιο τον δαίμονά του ή Κάτω, προς τον άγγελο-φύλακά του ίδιου. Την είχε γράψει ο πατέρας του.»

        «Τότε ήθελα να μιλήσουμε γι’ αυτό, αλλά…». Η Μάγια σώπασε.

        «Αλλά εγώ σου έπιασα κουβέντα για την ανοησία των ανθρωπιστικών σπουδών», συνέχισε εκείνος τη σκέψη της.

        «Ίσως να έχεις δίκιο», η Μάγια χαμογέλασε ένοχα. «Εμείς είμαστε απλά σαμάνοι, οι οποίοι πιστεύουν στο αλάθητο όσων εκφέρουν. Έτσι δεν έλεγες;»

        «Έτσι», κούνησε καταφατικά το κεφάλι του εκείνος.

        «Η επιτάφιος αυτή ακούγεται σαν ο ναύαρχος Μόρισον να προσπάθησε να συγχωρέσει τον γιο του, τον τραγουδιστή Μόρισον. Σαν να έλεγε: «Παρόλα όσα έπραξες και δεν έπραξες, παρόλο που δεν έγινες εκείνο που επιθυμούσα εγώ, ακολούθα τον φύλακα άγγελο σου», η Μάγια είχε ξοδέψει σκέψη πάνω στα λόγια, τα οποία ο πατέρας του Τζιμ Μόρισον είχε γράψει στην επιτύμβια πλάκα του.»

        «Εγώ προτιμώ το άλλο νόημά τους», είπε εκείνος. «Προς τα κάτω, προς τον ίδιο τον δαίμονά σου» . Ίσως ο δαίμονας του νεκρού Τζιμ παρ΄ όλα αυτά ξεγέλασε τον ναύαρχο Μόρισον, εξωθώντας τον να βάλει στον τάφο του γιου του μια αμφιλεγόμενη επιγραφή. Έτσι ο δαίμονας Μόρισον μιλάει από την μπρούντζινη πλάκα στον καθένα που επισκέπτεται τον τάφο του  – ολοκλήρωσε εκείνος και σώπασε.

        Περίμενε εκείνη να του πει κάτι, όπως πάντα όταν εξέφραζε γνώμη αντίθετη στη δική της: «Πάλι θέλεις να πρωτοτυπήσεις», όμως αυτή τη φορά η Μάγια δεν το έκανε.

        «Ξέρεις κάτι, θέλω να κουβεντιάζουμε». Τα χείλη της είχαν πανιάσει εντελώς. «Θέλω να γυρίσω και να μιλάμε ακόμα και για τον Μόρισόν σου. Θέλω να σε ακούω ακόμα να αντιλέγεις μόνο και μόνο για να μου τη σπάσεις.»

        «Θα τα λέμε», είπε εκείνος σιγανά, συγκρατώντας τα δάκρια του με δυσκολία. Ήταν σχεδόν σίγουρος πως δε θα μπορούσαν να κουβεντιάζουν πια.  

        «Θέλω όταν γυρίσεις να παίξεις το Ball and Chain.»

        «Δεν καταλαβαίνω τι εννοείς.»

        «Για να καταλάβεις γιατί νιώθω τον έρωτα μου για σένα σαν βαρίδι», χαμογέλασε εκείνη και γύρισε. «Τώρα πια μπορείς να φύγεις.»

        Εκείνος τη φίλησε και βγήκε από τον θάλαμο.

        Όταν έπαιξε το τραγούδι, έξω έριχνε ανοιξιάτικη βροχή και η Τζάνις Τζόπλιν άρχισε να τραγουδά:

Sitting down by my window,
Looking at the rain.
Down by my window, baby,
And all around me,
I said suddenly
I felt the rain.

        Τα δένδρα είχαν αρχίσει να φυλλώνουν. Οι κορμοί τους, μουσκεμένοι απ᾿ τη βροχή, δείχνουν μαυριδεροί. Μια κίσσα έχτιζε ακούραστα τη φωλιά της, πετώντας συχνά-πυκνά με κλωναράκια στο ράμφος της.

        *

        Εκείνη «έφυγε». Με αυτόν τον τρόπο σκεφτόταν εκείνος για τον θάνατό της. «Έφυγε» την επόμενη μέρα. Ο γρήγορος θάνατος τη γλίτωσε από τον φόβο. Αυτό ήταν καλό. Πέθανε, όσο ανάρρωνε ακόμα από την εγχείρηση και τα μελλούμενα ήταν μακριά από εκείνη. Αλλά την πήρε εξαπίνης. Ξάφνιασε και τον ίδιο. Ο θάνατός της του προκάλεσε αφόρητο πόνο. Εκείνος έμεινε εδώ ζωντανός και είχε επίγνωση για τα όσα είχαν συμβεί. Τη γνώριζε τόσο καλά, ήξερε πόσο πολύ ήθελε να ζήσει. Ήξερε πως εκείνη φοβόταν τον θάνατο, αυτό ήταν φυσιολογικό. Ήξερε πως δεν της περνούσε από το μυαλό ότι ο θάνατος θα μπορούσε να πάρει ακριβός εκείνη την ίδια. Ο θάνατος για εκείνη ήταν κάτι το απόμακρο, στο άπειρο  παρόν, ή εκείνο που συνέβαινε μόνο στους άλλους.

        Συνέβη όσο περνούσε το κατώφλι του νοσοκομείου. Το τηλέφωνό του χτύπησε όταν ήταν στο ασανσέρ. Απάντησε για να ακούσει εκείνο το οποίο ήλπιζε πως θα μπορούσε να αναβληθεί. Νεκρή! Έτσι του είπαν. Η εφημερεύουσα γιατρός του έδινε συλλυπητήρια. Το ασανσέρ σταμάτησε στον όροφο και εκείνος έκλεισε το κινητό του. Δεν είχε νόημα να απαντάει. Έπρεπε να τη δει αμέσως.

        Όταν στάθηκε μπροστά στη Μάγια, εκείνη φαινόταν σαν να είχε μόλις αποκοιμηθεί. Ήταν χλωμή όπως και χθες, αλλά ο θάνατος δεν είχε καταφέρει ακόμα να θρονιαστεί στο πρόσωπό της. Ήθελε να δει για τελευταία φορά τα μάτια της, αλλά κάποιος τα είχε ήδη κλείσει. Της χάιδεψε τα μαλλιά. Το μέτωπό της ήταν ακόμα ζεστό. Σκέφτηκε: «Εκείνη κοιμάται!». Μετά την ανασήκωσε, την αγκάλιασε και τη φίλησε.

        Πέρασε σχεδόν μισή ώρα, όταν ένιωσε κάποιο χέρι να προσπαθεί να τον αποτραβήξει από το άψυχο σώμα.

        «Ελάτε», άκουσε μια φωνή. «Πρέπει να τη φροντίσουμε.»

        «Δε θα μπορούσε να γίνει τίποτα;», αμέσως συνειδητοποίησε πόσο ηλίθια ερώτηση είχε κάνει.

        «Τίποτα». Η εφημερεύουσα γιατρός κούνησε το κεφάλι της.

        Ύστερα ο θάνατος ήρθε και σε αυτόν. Εκείνος τον σκεφτόταν, δεν μπορούσε να τον αποδεχτεί, του φαινόταν άκρως παράλογο να αρπάξει ακριβώς τη δική του αγαπημένη. Το σώμα του, τα νεύρα του, η συνείδησή του είχαν σταυρωθεί ανάμεσα στις δύο αυτές σκέψεις – για τον πιθανό θάνατο και για τον θάνατο, ο οποίος έχει ήδη έρθει – σαν ανάμεσα σε δύο μέρη ενός εργαλείου βασανιστηρίων. Η διαφορά ήταν στο ότι το βασανιστήριο τούτο δεν είχε τελειωμό. Βαστούσε τον πόνο μέρα και νύχτα.

        *

        Όταν ξύπνησε από συνήθεια κοίταξε αριστερά, μετά προς τα πάνω. Ενστικτωδώς αναζήτησε το κίτρινο μάτι, αλλά εκείνο έλειπε. Κείτονταν περιτριγυρισμένος από σκοτάδι – βαρύ και αδιαπέραστο. Σκοτάδι το οποίο ο άνθρωπος σπάνια μπορεί να αισθανθεί. Ούτε να το νιώσει, ούτε να το δει. Δεν υπάρχει τρόπος να δεις το απόλυτο σκοτάδι. Συνήθως τα βράδια όλα είναι τόσο φωτισμένα που αντί για σκοτάδι οι άνθρωποι βλέπουν σούρουπο και διακριτές σκιές με τις απαστράπτουσες ακτίνες μακρινών πηγών φωτός, με το θολό φως των αντανακλάσεων.

        Αυτή τη φορά όχι μόνο το παράθυρο δεν είχε φως, αλλά και το σκοτάδι ήταν το πυκνότερο δυνατό. Πιο πυκνό ακόμα από το σκοτάδι που διαγράφουν τις τριχοειδείς φλέβες των κλεισμένων βλεφάρων.

        Κοίταξε γύρω του. Δεν θυμόταν που βρίσκεται, αλλά η λησμονιά αυτή κράτησε μια-δύο στιγμές. Ύστερα όλα ήρθαν στη θέση τους ή έστω σχεδόν όλα. Ξυπνώντας συνειδητοποίησε αργά πως έχει χάσει το μισό από το περιβόητο χωρόχρονο. Αν και το μυαλό του έλεγε εντελώς ξεκάθαρα πως βρισκόταν στο σπήλαιο ολομόναχος, εκείνο δεν μπορούσε να του επαναφέρει τον συγκεκριμένο χρόνο. Δεν είχε την παραμικρή ιδέα πόση ώρα είχε κοιμηθεί. Πιθανόν η ενύπνια κατάστασή του να είχε κρατήσει μερικές ώρες, ενώ μπορούσε και να είχε νυστάξει για λίγα μόνο λεπτά. Τόσο όσο να του στερήσει τη φυσιολογική αίσθηση για τον χρόνο. Ήξερε ποιός είναι, πόσο χρονών είναι. Ήξερε τη χρονιά, τον μήνα, την εβδομάδα, κατά προσέγγιση είχε συναίσθηση για τη μέρα και τη νύχτα και πιθανόν για την εναλλαγή της μέρας με τη νύχτα, αλά εδώ πια  χανόταν σε μια αβεβαιότητα. Τότε συνειδητοποίησε κάτι άλλο ακόμα – κάθε επόμενη φορά που θα αποκοιμόταν η αίσθησή του για τον χρόνο θα γινόταν όλο και πιο αβέβαιη. Θα απομακρύνονταν από εκείνον ολοένα και περισσότερο. Αν σε τρεις-τέσσερις εβδομάδες θα ήταν ακόμα ζωντανός, δεν θα ήξερε ούτε ποιά μέρα ήταν, ούτε ποιά εβδομάδα. Δεν υπήρχε καμία εγγύηση πως ενόσω κειτόταν δίπλα στη λίμνη σε ένα χιλιόμετρο από την είσοδο της σπηλιάς ή σε μερικές δεκάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης, τα διαστήματα κατά τα οποία θα ήταν ξύπνιος ή θα κοιμόταν θα ήταν ισάριθμα με εκείνα, που μας δείχνουν τα ρολόγια, η μέρα και η νύχτα, οι θόρυβοι και η ησυχία, καθώς και χίλια δυό άλλα σημάδια του χρόνου, τα οποία οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει τόσο πολύ που συνήθως αγνοούν τη σημασία τους. Στους ώμους του σωριάστηκε η απουσία του χρόνου, κάτι το οποίο θα εμβάθυνε την κρίση στην οποία είχε βρεθεί. Πολύ πιθανό ήταν με τον χρόνο να έχανε  και την αίσθηση του για τον χώρο λόγω του πυκνού σκοταδιού στο οποίο βρισκόταν. Οι σκέψεις αυτές αναδύονταν στο κεφάλι του σταδιακά. Πρώτα σαν φύτρες, ενώ αργά-αργά μεταμορφώθηκαν σε έμμονη εικόνα πριν από μια αποκάλυψη.

         Καθόταν διπλωμένος, πιέζοντας τα γόνατα πάνω στο στήθος του. Δεν ήταν εντελώς σίγουρος αν όλα όσα είχε ακούσει για τα επικείμενα έργα στο δρόμο αληθεύανε εντελώς. Η σκέψη για όλα αυτά ταυτόχρονα του έδινε ελπίδα, μα και τον έφερνε σε απόγνωση.

        Άρχισε να βάζει σε τάξη τις περιστάσεις. Ήξερε πως δεν είναι ακατόρθωτο ένας άνθρωπος να επιβιώσει χωρίς τροφή για τρεις εβδομάδες, ακόμα και για τέσσερις. Εκείνος παρ΄ όλα αυτά είχε ένα πακέτο μπισκοτάκια μαζί του και αυτό του έδινε μια κάποια ευκαιρία να σωθεί. Ταυτόχρονα ήταν απελπισμένος.  Η απόγνωση τρεφόταν από τη σκέψη, η οποία όλο και φούντωνε στο κεφάλι του, για να απωθήσει κάθε ελπίδα – αν το τέλος των έργων επισκευής αργούσε με μια εβδομάδα, οι πιθανότητες επιβίωσης του έφταναν σχεδόν στο μηδέν.

        Όλες αυτές οι σκέψεις αναδύονταν η μία μετά την άλλη, για να αλληλοαναιρεθούν. Στο κεφάλι του πιο πολύ υπήρχε ένα κουβάρι σκέψεων, ατάκτως μπερδεμένες και περιπλεγμένες. Έπρεπε να τις βάλει σε τάξη. Αυτό μπορούσε να τον βοηθήσει και να βρει διέξοδο από την παράλογη συγκυρία στην οποία είχε βρεθεί.

        Είχε το σακίδιο του και κάποια ρούχα, τα οποία πιθανόν δε θα τα χρειαζόταν. Είχε πόσιμο νερό από τη λίμνη. Ήδη το είχε δοκιμάσει – ζεστό και με μυρωδιά θείου, αλλά αυτό δε είχε μεγάλη σημασία. Είχε γεμίσει το τουριστικό του παγούρι και το κρατούσε δίπλα του ανοιχτό  για να μπορέσει το νερό να κρυώσει πιο γρήγορα. Ψηλάφησε τον βράχο γύρω του και βολεύτηκε σε μια από τις κόγχες του σχιστόλιθου, η οποία του φάνηκε αρκετά βολική για πιο μακρά παραμονή. Στα δεξιά του έβαλε το σακίδιο, στα αριστερά το παγούρι με το νερό. Ήξερε πως  ακόμα και ένα γλίστρημα ή βήμα σε λάθος κατεύθυνση θα μπορούσε να σταθεί λόγος να μην ξαναβρεί τα πράγματά του. Μια απλή στροφή ή αν γλιστρούσε θα μπορούσε να τον αποπροσανατολίσει. Αποφάσισε πως το καλύτερο θα ήταν να χώσει τα μπισκοτάκια στις τσέπες του μπουφάν. Αυτό του εγγυόταν τουλάχιστον κάποια ασφάλεια για το ολίγα τρόφιμα που είχε.

        *

        Αποκοιμήθηκε τρεις φορές και τρεις φορές ξύπνησε με την ελπίδα πως εκεί απέναντι, στον προτελευταίο όροφο, θα δει το γνώριμο κίτρινο μάτι, με τη στενή κάθετη κόρη στη μέση. Ήλπίζε πως η σκιά του ανθρώπου, ο οποίος δεν κοιμόταν τη νύχτα, θα φανεί στο κίτρινο φόντο παρόμοια με μια μικρή κηλίδα πάνω σε ίριδα. Αλλά την επόμενη με το που ξύπνησε κατάλαβε που βρίσκεται. Στο βάθος της σπηλιάς – χωρίς φως και δίχως κάποιος να υποψιάζεται για την παρουσία του εδώ. Έξω, ιδιαίτερα μετά τον θάνατο της Μάγια, είχε διακόψει τις επαφές με όλους τους κοινούς τους γνωστούς, έτσι ώστε μάλλον κανείς δεν θα πρόσεχε την απουσία του. Σαν καπάκι όλων στερούνταν της βασικής του αίσθησης, της όρασής του. Ήταν τυφλός. Μπορούσε να ανοίγει τα μάτια, αλλά μόνο και μόνο για να δει ένα πυκνό σκοτάδι. Το πυκνότερο δυνατό. 

         Σηκώθηκε. Κινούσε τα χέρια και το σώμα του, ώστε να μην ακινητοποιηθεί από το καθισιό στην κόχη του βράχου. Αισθάνθηκε μεγάλη πείνα. Το στομάχι του ήταν άδειο, γουργούριζαν τα έντερά του. Είτε από το άγχος, είτε για κάποιον άλλο λόγο, αλλά οι φυσιολογικές ανάγκες ανάγονταν μόνο στο να ουρήσει. Έκανε μερικά βήματα, όπου πιθανόν να βρισκόταν το τοίχωμα της στοάς, και κατούρησε. Στόχευσε  πλαγίως, ώστε να κρατήσει  τη λίμνη καθαρή, λες κι αυτό είχε κάποια μεγάλη σημασία. Συνειδητοποιούσε πως είναι παραφροσύνη να φροντίζει για την καθαριότητα της λίμνης δεδομένης της κατάστασης στην οποία βρισκόταν, αλλά αυτή ήταν μια αρχή του και την τηρούσε.

         Κάθισε και πάλι και βολεύτηκε μέσα στη κόγχη. Ακόμα δεν είχε φάει ούτε ένα από τα μπισκότα. Ήθελε να παρατείνει όσο γινόταν περισσότερο τον χρόνο μέχρι τη στιγμή εκείνη όταν θα έτρωγε το πρώτο μπισκότο από τα πολύτιμα εφόδιά του. Για πολλοστή φορά γέμισε το μπουκάλι του με νερό από τη λίμνη. Αντί να τρώει μπισκότα, κατέβαζε το γλυφό νερό  σε κάθε σπασμό του στομαχιού και τα έντερα, που με κάθε γουργούρισμα τον πληροφορούσαν πως επειγόντως χρειαζόταν τροφή. Ήδη είχε αρχίσει να νιώθει εκείνη την αλαφράδα, την οποία συνήθως τον κυρίευε όταν για μια ή δύο μέρες σταματούσε να τρώει και το έριχνε στη βότκα. Αυτή η ελαφρότητα αντιστάθμιζε την αίσθησή του για την απώλεια δυνάμεων. Πιθανόν η πείνα να σχετιζόταν με την έκκριση κάποιων ορμονών, οι οποίες τον έκαναν να αισθάνεται ακόμα και ευτυχής, παρά την αφόρητη πείνα.

        Προσπάθησε να υπολογίσει εδώ και πόσο καιρό βρισκόταν στη σπηλιά. Άρχισε να αναλογίζεται  πόσες φορές είχε κοιμηθεί. Δεν του έμεινε τίποτε άλλο παρά να απαριθμεί πόσες φορές αποκοιμήθηκε και πόσες ξύπνησε. Ήλπιζε πως ο φυσικός ρυθμός του βιολογικού του ρολογιού, τον οποίο ο Θεός είχε κωδικοποιήσει μέσα του, θα του χρησιμεύσει σαν μπούσουλας στο χρόνο, την καταμέτρηση του οποίου την είχε χάσει εδώ μέσα. Οι τρεις φορές που αποκοιμήθηκε μπορεί να σήμαιναν πως έχουν περάσει τρία εικοσιτετράωρα ή μήπως ήταν μόνο δύο; Ή μήπως είχε περάσει μόνο ένα εικοσιτετράωρο;

        Μετά το αρχικό σοκ, που υπέστη, όλες οι περιστάσεις τον οδηγούσαν σε λήθαργο, ένα μόνο βήμα πριν τον ύπνο. Ήταν εντελώς δυνατό, λόγω της αδιέξοδης κατάστασης στην οποία βρισκόταν  ο εγκέφαλός του, να περνούσε σε λειτουργία ύπνου ώστε να προφυλάξει το σώμα από το να ξοδεύει περιττή ενέργεια. Και τότε αναρωτήθηκε μήπως ονειρευόταν, όμως γρήγορα διαψεύστηκε. Όσο ρεαλιστικά ή τακτοποιημένα όνειρα κι αν είχε δει στη ζωή του, σ’ αυτά αναπόφευκτα υπήρχε κάτι το οποίο δεν συγχρονιζόταν πάντα στην εντέλεια με τις επιθυμίες του. Ο πραγματικός ύπνος δεν υπάκουε  στον έλεγχό του. Εκείνα τα οράματα, τα οποία του προκαλούσαν ευχαρίστηση, κόβονταν με τη μια και όσο κι αν προσπαθούσε να τα αποκαταστήσει, από εκείνα απέμενε μόνο η ευχάριστη ανάμνηση διαταραγμένη από την απογοητευτική διαπίστωση πως όλα ήταν κάθε άλλο παρά καρπός του απελευθερωμένου από τον ύπνο υποσυνειδήτου του. Τώρα έπρεπε να ελέγχει το σώμα  του, τις σκέψεις του. Παραήταν αναλυτικός από τη φύση του, ώστε να παραπλανηθεί από την απάτη πως ονειρεύεται.

        *

        Αναζήτησε το σακίδιο. Το βρήκε στην ίδια θέση που το είχε αφήσει. Το παγούρι ήταν από την άλλη του πλευρά, στο μικρό βαθούλωμα του βράχου. Το νερό είχε κρυώσει. Άνοιξε το μπουκάλι και ήπιε, παρά το ότι δεν διψούσε. Η μυρωδιά θείου είχε ξεθυμάνει από το κρύο νερό και είχε παραμείνει μόνο η γλυφή γεύση. Όσο έπινε ένιωσε πως το νερό κυλάει ορμητικά στο άδειο στομάχι του. Αισθάνθηκε τα έντερα του σαν υδρορροές μεσ’ στις οποίες το νερό τρέχει ανεμπόδιστα επειδή τίποτα δεν το συγκρατούσε.

        Έγειρε προς τα πίσω και τότε ένιωσε έναν παράξενο σπασμό στην κοιλιά του, ο οποίος δεν είχε εμφανιστεί από τότε που βρισκόταν εδώ. Μάλλον μετά το κατά σειρά μπουκάλι νερό όλα όσα βρίσκονταν στα έντερα του είχαν αποφασίσει να φύγουν από το σώμα του. Τότε του πέρασε από το μυαλό η πιο παράλογη ίσως σκέψη, η οποία του είχε έρθει από τότε που βρισκόταν στη σπηλιά. Σκέφτηκε που θα τα κάνει. Ήξερε πως ήταν παράλογο ακριβώς τώρα να σκέφτεται γι’ αυτό, αλλά φαντάστηκε πως μετά από καιρό θα τον εύρισκαν. Τα φωτιστικά στον θόλο της σπηλιάς θα φώτιζαν την όμορφη λίμνη, ενώ εκείνος θα ήταν θλιβερό θέαμα – ένα άψυχο αποστεωμένο σώμα, με  σωρούς από σκατά γύρω του.

        Πιθανόν κάποιος άλλος στη θέση του να έφτυνε  πάνω στην γελοία σκέψη τι άραγε εντύπωση θα είχε κάνει σε όσους θα τον ανακάλυπταν μετά τον θάνατο του, καθώς το μόνο που είχε σημασία αυτή τη στιγμή ήταν να επιβιώσει. Γέλασε. Το γέλιο του αντήχησε στις στοές της σπηλιάς. Ναι, άλλος θα κατέβαζε τα παντελόνια του και θα αφόδευε χωρίς τσιριτσάντσουλες εδώ στη σπηλιά, η οποία εγγυόταν τις καλύτερες δυνατές συνθήκες απομόνωσης αναγκαίες για παρόμοια φυσιολογική πράξη. Όμως εκείνος δεν μπορούσε. Και ίσως μόνος του να προσπαθούσε να περιπλέξει την κατάσταση στην οποία είχε βρεθεί για να μην τη σκέφτεται επί της ουσίας. Η αναζήτηση κατάλληλου σημείου θα τον διασκέδαζε για ένα διάστημα, θα είχε απασχολήσει το μυαλό του με άλλες σκέψεις.

        Ήξερε πως διακινδυνεύει να μην καταφέρει να ξαναβρεί την τωρινή βολική θέση του, αλλά του έδινε θάρρος η σκέψη, μάλιστα τον έκανε να νιώσει ένα είδος ευθυμίας, ότι ανησυχεί για ένα λακκάκι στον βράχο για τον οποίο δεν ήξερε καν πως έδειχνε. Όλα όσα ήξερε γι’ αυτό, το είχε καταλάβει ψηλαφώντας γύρω-γύρω. Παρ΄ όλα αυτά το διάστημα που είχε περάσει εδώ, στο δικό του μικρό λάκκο, βολικό για να κάθεται και να κοιμάται κανείς, τον έκανε να τον σκάφτεται σαν δικό του ειδικό χώρο.

        Σηκώθηκε και κίνησε προς την κατεύθυνση την οποία του υπεδείκνυε ο παφλασμός του νερού που ξεχείλιζε  από τη λίμνη. Άφησε το σακίδιο. Ήταν παρακινδυνευμένο, αλλά έτσι είχε το κίνητρο να γυρίσει πίσω κοντά στην κόγχη του στον βράχο. Κινούνταν σαν τυφλός. Το έδαφος ήταν πολύ πιο δύσκολο από τα συνηθισμένα πεζοδρόμια, σκάλες και διαδρόμους τους οποίους οι άνθρωποι χωρίς όραση αντιμετώπιζαν καθημερινά. Με λυγισμένα τα γόνατα κατηφόρισε προς τη λίμνη ώσπου το πόδι του άγγιξε το νερό. Έκανε αργά βήματα, τα οποία μετρούσε επιμελώς. Στην επιστροφή έπρεπε να κάνει τον ίδιο αριθμό βημάτων για να καταφέρει να γυρίσει πίσω στο σακίδιό του. Ακολουθούσε το κελάρυσμα του νερού, προσπαθώντας σε κάθε βήμα με το ένα πόδι του να πατάει στο νερό – αυτό ήταν μια κάποια εγγύηση πως περπατάει γύρω από τη λίμνη. Βρήκε την γούρνα μετά από είκοσι οκτώ βήματα. Δεκατέσσερα μέτρα. Ναι, είχε διανύσει  όχι παραπάνω από δεκατέσσερα, το πολύ δεκαπέντε μέτρα, ενώ είχε την αίσθηση πως από το σακίδιό του τον χώριζε μια τεράστια απόσταση. Για μια στιγμή και πάλι τον κατέλαβε φόβος. Για κάποιον που είχε συνηθίσει να κινείται σε έναν κόσμο με όρθιες γωνίες κτιρίων και δρόμων, η έλλειψη όρασης σε συνδυασμό με τα καμπυλωτά σχήματα της σπηλιάς, έκανε σχεδόν αδύνατη την μετακίνησή του.

        Ψηλάφησε την γούρνα, από την οποία χυνόταν το ζεστό ιαματικό νερό της λίμνης για να βυθιστεί και πάλι στα έγκατα της σπηλιάς. Η εμπειρία του ανθρώπου, ο οποίος κατοικεί σε φυσιολογικό κατάλυμα και χρησιμοποιεί σύγχρονη τουαλέτα, τον έκανε να αναζητήσει χώρο, ο οποίος θύμιζε πολύ τις συνηθισμένες λεκάνες τουαλέτας, οι οποίες χρησιμοποιούνται για την ικανοποίηση των φυσιολογικών αναγκών από τους σύγχρονους ανθρώπους στο κλεινόν άστυ.

        Ενώ ανακουφιζόταν σκεφτόταν πως εκείνοι, οι οποίοι περιγράφουν τη ζωή των ηρώων τους στη λογοτεχνία ή τους παρουσιάζουν στο σινεμά, συνήθως παραλείπουν να μιλήσουν στους αναγνώστες και τους θεατές για τις στιγμές κατά τις οποίες οι άνθρωποι είναι μόνοι με τον εαυτό τους και ικανοποιούν τις φυσιολογικές τους ανάγκες. «Ω, Θεέ μου! Τί πράγματα σκέφτομαι!» – σχεδόν αναφώνησε εκείνος. «Πραγματικά  αρχίζει να μου στρίβει» – αντήχησε και πάλι η φωνή του. «Και τι αν ήμουν ο ήρωας μιας «κουφής» ταινίας και τι πλάνα θα τραβούσαν από την παραμονή μου εδώ; Πως ξυπνάω, πως πίνω νερό, πως κατουράω πλαγίως με τη σκέψη τα ούρα μου να μην τρέχουν προς τη λίμνη. Ή ίσως τραβήξουν πλάνα πως αρχίζω και νυστάζω και αποκοιμιέμαι και ξαναξυπνάω ή πως ψάχνω σημείο, το οποίο έστω λίγο να μοιάζει με τη λεκάνη της τουαλέτας για να χέσω».

        Υπήρχε άφθονο ζεστό νερό, με το οποίο τελείωσε την τουαλέτα του. Σήκωσε το παντελόνι του, το κούμπωσε και πήρε τον δρόμο της επιστροφής.

        *

        Περπατούσε προς τα πίσω. Κινούνταν μετρώντας φωναχτά τα βήματά του: «Ένα, δύο, τρία… είκοσι δύο… είκοσι πέντε». Σταμάτησε. Μάλλον ήδη βρισκόταν απέναντι από τη βολική κόγχη του, όπου είχε αφήσει το σακίδιο και το κουτί με τα μπισκότα. Έκανε μερικά βήματα πλαγίως,  ψηλαφώντας χωρίς κατεύθυνση. Το χέρι του γλίστρησε στη λεία επιφάνεια του σχιστόλιθου, αλλά δεν βρήκε τη κόγχη και το σακίδιο.  «Που να πάρει η ευχή» – βλαστήμησε. «Δεν πρέπει να βιαστώ», είπε στον εαυτό του. –Ακόμα ένα βήμα. Ακόμα άλλο ένα ή δύο βήματα και θα φτάσω στο σακίδιο. Σαν να με πιάνει φόβος. Φόβος; Τι φοβάμαι; Ότι θα πεθάνω; Και τι έγινε αν πεθάνω; Σιγά τα λάχανα αν πεθάνω. Έχω ήδη ΕΠΙ-ζήσει του θάνατο. Δεν υπάρχει τίποτα το καινούργιο για να δω. Εγώ ζω τον θάνατο. Εκείνη ήδη βρίσκεται σε κάποιον πιο ωραίο τόπο. Έτσι λένε – γέλασε. – Τουλάχιστον δεν πονάει. Δεν τη βασάνιζε η σκέψη πως θα εγκατέλειπε τον γαμημένο ετούτο κόσμο  και πως αύριο δεν θα υπάρχει. Εγώ είμαι εδώ και πονάω επειδή εκείνη απουσιάζει. Πεινάω τρομερά. Και παρ΄όλα αυτά φοβάμαι».

        Ο φόβος τον κατέκλυσε σαν μυϊκός σπασμός, σαν απότομη άρνηση του μυαλού να λειτουργεί με λογικό τρόπο. Ξάπλωσε πάνω στον βράχο, ψηλαφώντας πυρετωδώς την επιφάνεια γύρω-γύρω και τότε με την παλάμη του δεξιού του χεριού άγγιξε ελαφρώς το σακίδιο. Το έσφιξε δυνατά σαν να ήταν το πιο πολύτιμο πράγμα που είχε στη ζωή, παρά το γεγονός ότι οι δύο αλλαξιές εσωρούχων που είχε μέσα, δεν είχαν και τόσο μεγάλη σημασία για την επιβίωση του. Μπουσούλησε προς τα εμπρός και κάθισε στην κόγχη, σαν να ήταν δικό του αγαπημένο σπίτι εδώ και καιρό. Στο πλάι του βρήκε το κουτί με τα μπισκότα.

Αποφάσισε να φάει τουλάχιστον ένα μπισκότο. Η πείνα είχε γίνει αφόρητη. Ήξερε, πως δεν έπρεπε να υποχωρήσει μπροστά στον πειρασμό και να καταβροχθίσει την λίγη τροφή την οποία είχε. Ένα μπισκότο αρκούσε για να στανιάρει.

        Πήρε ένα μπισκότο και γύρισε το κουτί πίσω στη θέση του, όπου βρισκόταν μέχρι τώρα. Προσπαθούσε να μακρύνει την επίδραση του φαγητού δαγκώνοντας με τα δόντια ένα μικρό κομμάτι και το κρατούσε πάνω στη γλώσσα του ώσπου να λιώσει.

        Προς στιγμήν καταλάγιασε την πείνα του, μα αυτό δεν κράτησε ούτε μισή ώρα.  Προφανώς οι υδατάνθρακες, που  ταΐσε το κορμί του,  ήταν ελάχιστοι. Τόσοι, όσο να ξυπνήσουν τις μεταβολικές διαδικασίες. Πάλι ένιωσε πείνα και μια ιδιαίτερη αδυναμία, μαζί με ζαλάδα. Μια περίεργη κατάσταση, σωματική και πνευματική. Σαν να είχε πιει μερικά ποτήρια νερό. Απλή υπογλυκαιμική πείνα, λειτούργησε όμως κατευναστικά. Μετά αποκοιμήθηκε αβίαστα.       

        *

        Όταν ξύπνησε για τέταρτη φορά, έψαξε ξανά για το κίτρινο μάτι, αλλά τα μάτια αντίκριζαν μόνο ένα πυκνό πρασινωπό σκοτάδι. Τότε ήρθε η υστερία, ανεξέλεγκτη, εκείνη που αναζητά τις πιο ακραίες μορφές αντίδρασης λες κι οι μανιακές κραυγές και τα γρονθοχτυπήματα πάνω στον βράχο να μπορούσαν να αλλάξουν τις περιστάσεις. Φώναζε και χτυπούσε τον βράχο. Η φωνή του  αντηχούσε στα τοιχώματα της σπηλιάς.Η αίσθηση πως είναι μόνος, πως γύρω του δεν υπάρχει ψυχή ζώσα, πως δεν θα γινόταν ρεζίλι μπροστά σε κάποιον, τον έκαναν να φωνάζει ολοένα και πιο δυνατά.

        Έμοιαζε με μελλοθάνατο την ημέρα της εκτέλεσης της καταδίκης. Ένα ανήμπορο πλάσμα, πάνω στο οποίο κάποιος έχει ρίξει την πιο βαριά ποινή μόνο και μόνο επειδή έχει την εξουσία να το κάνει. Προσπαθεί να εξιλεώσει τους εκτελεστές του χωρίς εκείνοι να συνειδητοποιούν πως τίποτα δεν είναι σε θέση να σταματήσει τις εξελίξεις, καθώς οι εκτελεστές είναι τόσο ανένδοτοι στην αμεροληψία τους, όσο τα τοιχώματα της σπηλιάς στην οποία βρισκόταν εκείνος. Ο εκτελεστής έχει πλήρη επίγνωση, πως πρόκειται μόνο για υπηρεσιακή υποχρέωση, πως αν εκείνος δεν εκτελέσει την καταδίκη, κάποιος άλλος θα το κάνει – το σύστημα πάντα θα βρει κάποιον, ο οποίος να οδηγήσει τον μελλοθάνατο στον κρανίου τόπο του, ώστε να τον δέσει στην ηλεκτρική καρέκλα, να τραβήξει τον μοχλό, να τραβήξει τη σκανδάλη ή να κάνει κάτι πολύ πιο ευσπλαχνικό, να του κάνει μια θανατηφόρα ένεση. Λίγα λεπτά πριν από την εκτέλεση μια δόση ηρεμιστικών κάνει θαύματα και ο ελεεινός μελλοθάνατος μετατρέπεται σε άβουλο σκιάχτρο, το οποίο ήσυχα  οδηγούν προς την αίθουσα εκτελέσεων. Όμως εκείνος δεν είχε ναρκωτικές ουσίες, δεν είχε οινοπνευματώδη ποτά. Ήταν μόνος μεσ’ τη φρίκη του, ενώ η σπηλιά με την παράφορη κωφότητά της και την σκληρή σχιστολιθική φύση των τοιχωμάτων της ήταν ο αμετανόητος εκτελεστής της θανατικής καταδίκης.

         Εκείνος λούφαξε. Η συνείδηση του επανήλθε στο φυσιολογικό επίπεδο  και κατανόησε πως η υστερική αντίδραση δεν είναι σε θέση να αλλάξει την παρούσα συγκυρία. Οι κραυγές του εξελίχθηκαν σε ακατάπαυστη νευρική ομιλία, ύστερα – σε καθ΄ όλα ήρεμη.

        Είχε εντοπίσει την καταραμένη αιτία για την κατάσταση στην οποία βρισκόταν – όχι μόνο τώρα, αλλά και πριν. «Θέλω να τη γαμήσω την καταραμένη τη ζωη!– το είπε με αδιάφορη φωνή σαν να ζητούσε κάτι σε κατάστημα. Θέλω – συνέχισε ήρεμα, σαν να παράγγελνε ένα φλιτζάνι καφέ – να γαμήσω την μάνα αυτής της καταραμένης ζωής. Μάλιστα, μήπως γίνεται να απαυτώσω και τη μοίρα… – γέλασε εκείνος – να την πηδήξω και εκείνη , επειδή εκείνη σίγουρα θα΄ναι αδερφή αυτής της καταραμένης ζωής.»

        *

        Τότε άκουσε λυγμούς. Στην ουσία ήταν ένας σύντομος λυγμός, ο οποίος αμέσως κόπηκε, σαν εκείνος ο οποίος έβγαζε τους ήχους, να ανησυχούσε πως θα ακουγόταν. Τέντωσε την ακοή του, αλλά δεν άκουσε τίποτε άλλο παρά το κελάρυσμα του νερού, το οποίο χυνόταν από τη λίμνη.

        Άκουγε μια φωνή τη στιγμή όταν νόμιζε πως ήταν ολομόναχος στη σπηλιά και πως βρισκόταν σε παράλογα αδιέξοδη κατάσταση. Πιθανόν για τον λόγο αυτό η φωνή δεν του ενέπνευσε ελπίδα, αλλά τον σόκαρε. Μια  ορμή διαπέρασε το κορμί του και των καθήλωσε. Ούτε κόκκος αισιοδοξίας δεν υπήρχε στο κεφάλι του μετά τον ανθρώπινο ήχο που άκουσε. Το μυαλό του αμέσως απέρριψε τη δυνατότητα τα λόγια να προέρχονται στην πραγματικότητα από άνθρωπο.

        «Και τώρα έχω παραισθήσεις», το είπε φωναχτά, ίσως με την ελπίδα πως ακούγοντας την ίδια τη φωνή του, θα κάνει το μυαλό του να σταματήσει να παράγει κίβδηλους ήχους. «Μάλλον θα τρελαίνομαι… Είμαι ένας δυστυχισμένος μπάσταρδος, τον οποίο μετά από καιρό θα ανακαλύψουν πνιγμένο στην καταραμένη λίμνη. Θα μοιάζω με πρησμένο μισοσαπισμένο ζώο και όλα γύρω μου θα πνίγονται στην κολασμένη  μπόχα. Οι καημένοι άνθρωποι… Καμία συμπόνια για το άτομό μου», πάλι μιλούσε αδιάφορα, ήρεμα. «Κα-μία. Ουφ, θα πουν και θα κλείσουν τα ρουθούνια τους. Ύστερα θα γυρίσουν πίσω με αντιασφυξιογόνες μάσκες και καλά εξοπλισμένοι με εμποτισμένο σάκο για να τελειώσουν τη δουλειά τους. Έι (Είναι κανείς εκεί;) – γύρισε εκείνος προς την κατεύθυνση από την οποία  ακούστηκε η φωνή. – Όποιος κι αν είσαι, να πας στα κομμάτια. Μάλλον είσαι το αρρωστημένο μυαλό μου. Πήγαινε στο διάολο».

        *

        Σιγά-σιγά ηρέμησε. Καταλάβαινε πως κάτι συνέβαινε μαζί του. Ήταν εντελώς φυσιολογικό η λογική του να καταρρεύσει. Αυτή η κατάρρευση άρχισε να εξελίσσεται  πολύ σύντομα αφότου είχε βρεθεί εδώ. Ακόμη δεν τον είχαν καταλάβει κλειστοφοβικά αισθήματα, αλλά η αίσθηση πως βρίσκεται σε θωρακισμένη φυλακή μερικές δεκάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης και σχεδόν ένα χιλιόμετρο από την έξοδο της σπηλιάς πιθανόν να επιτάχυνε κάποιες ψυχικές διαδικασίες. Οι πρώτες του ανησυχίες σχετικές με την καθαρά σωματική του επιβίωση λόγω της έλλειψης τροφής, τώρα αντικαταστάθηκαν από φόβους για τον δικό του ψυχισμό. Κατανοούσε πως αν εμφανιστούν παραισθήσεις θα επηρεάσουν τη νηφάλια κρίση για την κατάσταση και τη λήψη λογικών αποφάσεων. Μια νέα κρίση υστερίας και το να ξεκινούσε προς τα κάπου μπορούσαν να τον απομακρύνουν από τα τρόφιμα και ακόμα από τη λίμνη, η οποία στη φάση αυτή απέβη σωτήρια γι’ αυτόν όχι μόνο με το νερό της, αλλά κυρίως με τη ζεστασιά μέσα στην σπηλιά.

        Είχαν περάσει ίσως μια ή δύο ώρες, μπορεί ακόμη και τρεις. Εκείνος κειτόταν ακίνητος πάνω στον βράχο. Το κελάρυσμα του νερού είχε μετατραπεί σε μόνιμο ηχητικό μπαγκράουντ και σαν να μην υπήρχε. Τότε άκουσε και πάλι μια φωνή.

        «Ει! Είσαι εδώ;», η φωνή ήταν γυναικεία.

        Εκείνος σώπαινε. Δεν ήξερε τι να κάνει. Φοβόταν πως όλα ξαναρχίζουν από την αρχή και αποφάσισε πως θα ήταν καλύτερα να περιμένει. Θεωρούσε πως η απόγνωση και η άρνηση να μιλήσει με τον φαντασιακό συνομιλητή θα τον προφύλασσαν από μια νέα υστερική κρίση, η οποία είχε προκληθεί από παραισθήσεις. Μέσα του δε χωρούσε καμία αμφιβολία πως η φωνή που άκουσε ήταν εξωπραγματική.

        *

        Πέρασε άλλη μια ώρα ή τουλάχιστον έτσι του φαινόταν. Προσπαθούσε να ζυγίσει την κατάσταση στην οποία βρισκόταν. Είχε επίγνωση πως τα πράγματα ήταν υπό τον έλεγχό του, αφού μετά που σώπασε, σταμάτησε να ακούει τη φωνή. Αν πραγματικά είχε παραισθήσεις η φωνή έπρεπε να είναι επίμονη και να μην τον αφήνει στην ησυχία του. Απ’ ότι ήξερε  υπάρχουν ενσυνείδητες παραισθήσεις και εκείνο που του συνέβαινε εκείνη τι στιγμή μπορούσε να ήταν κάτι παρόμοιο. Δεν μπορούσε να φανταστεί πως εδώ, δίπλα του, υπάρχει άνθρωπος, έχοντας υπόψη тην πολύ κουφή κατάσταση, η οποία έιχε σταθεί ο λόγος για να παραμείνει στη σπηλιά. Άλλη πιθανότητα, η οποία για μια φευγαλέα στιγμή του πέρασε από το μυαλό, αλλά εκείνος την απώθησε  γρήγορα, ήταν η σκέψη πως είχε μπει στα έγκατα  αρχαίου τεμένους και είχε διαταράξει τα αρχαία πνεύματα. Γέλασε. Παρόμοια πράγματα έγραφαν μέσα τα ανθρωπολογικά βιβλία της Μάγια. Τα διάβαζε με ενδιαφέρον, όμως τώρα ήταν ένας τύπος, ο οποίος πίστευε μόνο τον εγκέφαλό του, στον οποίο δεν συνέβαινε τίποτα παραπάνω από τις συνηθισμένες βιοχημικές αντιδράσεις.

        «Ει!», φώναξε εκείνος απότομα. Η φωνή του ξάφνιασε ακόμα και τον ίδιο. Μια εσωτερική παρόρμηση του έδωσε την ώθηση. «Είσαι εδώ;»

        Η ησυχία συνέχισε για μερικά λεπτά όταν άκουσε ένα πολύ σιγανό:

        «Εδώ είμαι».

        «Μπορείς να το επαναλάβεις;» Ήθελε να είναι απολύτως σίγουρος πως ο’τι είχε ακούσει ήταν πραγματικό.

        «Εδώ είμαι», άκουσε και πάλι.

        «Εδώ και πόσο καιρό βρίσκεσαι εδώ;» Παρόλο που προσπαθούσε να κρατήσει την ψυχραιμία του, αισθάνθηκε σχεδόν ευτυχισμένος πως δεν ήταν μόνος.

        «Δεν ξέρω», απάντησε η φωνή. «Νομίζω τόσο όσο και εσύ. Εσύ ξέρεις πόσο καιρό βρίσκεσαι εδώ;», ρώτησε η φωνή.

        «Δεν είμαι βέβαιος… αλλά υποθέτω. Αποκοιμήθηκα τέσσερις φορές. Αν το βιολογικό μου ρολόι δουλεύει σωστά, μάλλον θα έχουν περάσει τέσσερα μερόνυχτα.»

        «Δηλαδή, εγώ βρίσκομαι εδώ τέσσερα εικοσιτετράωρα, αν το βιολογικό σου ρολόι λειτουργεί σωστά», επανέλαβε σαν ηχώ η φωνή.

        «Είσαι πραγματική;», της απήυθηνε το λόγο σαν να ήταν γυναίκα, επειδή η φωνή την οποία άκουγε χωρίς αμφιβολία ήταν γυναικεία.

        Φωνή σαν εκείνες τις οποίες οι άνθρωποι λένε όμορφες ή τουλάχιστον από αυτές που θα σου αποτυπώνονται. Είχε δικές του ιδέες για το τι εστί όμορφη γυναικεία φωνή, καθώς και για το ποιά γυναίκα ήταν ωραία και αυτές αντιστοιχούσαν στη Μάγια και τη δική της φωνή. Η φωνή την οποία άκουγε ηχούσε σχεδόν σαν εκείνη της Μάγια. Είχε ιδιαίτερο ηχόχρωμα – σαν τον υπέροχο ήχο φυσαρμόνικας. Ήταν πιθανό η συνείδησή του εκείνη τη στιγμή να έκανε μουσική υπόκρουση στις παραισθήσεις του με εκείνο το οποίο έβρισκε όμορφο. Όλα αυτά στριφογύριζαν στο μυαλό του όσο περίμενε την απάντηση.

        «Δεν ξέρω. Πια δεν ξέρω τι είμαι εγώ. Τί σημαίνει να είσαι πραγματική;», ρώτησε με τη σειρά της η γυναικεία φωνή.

---

[1] Η «Drink and Drive» είναι μια εταιρεία που προσφέρει υπηρεσίες με σύνθημα «Εσύ πίνεις κι εμείς οδηγούμε». Εκτός από την επιλογή να καλέσει έναν επαγγελματία σοφέρ για να παραλάβει το ιδιωτικό του αυτοκίνητο, ο πελάτης μπορεί επίσης να προσλάβει προσωπικό οδηγό για να τον συνοδεύει όπου θέλει, οδηγώντας αντί του πελάτη που έχει καταναλώσει αλκοόλ, για χρονικό διάστημαέως και 12 ώρες. (Σ.τ.Μ.)

Μετάφραση από τα βουλγάρικα: Ζντράβκα Μιχάιλοβα και Μαρίνα Ντελιβλάεβα

Ο συγγραφέας

Ο Βεντσισλάβ Μποζίνοβ (Ventsislav Bozhinov) είναι καθηγητής Εθνολογίας και Λαογραφίας στο Τμήμα Εθνολογίας και Βαλκανικών Σπουδών του Νοτιοδυτικού Πανεπιστημίου «Νεόφιτ Ρίλσκι» στο Μπλαγκόεβγκραντ Βουλγαρίας. Εργάζεται επίσης ως επιμελητής στον εκδοτικό οίκο RIVA. Το μυθιστόρημα «ΟΥΛΕΣ» είναι το τρίτο του βιβλίο μετά από τις συλλογές διηγημάτων «Πεταλούδες στα κέρατα» (2011) και «Με γεύση καπνού» (2017).