МОРЕТО

ДИНОС ХРИСТИАНОПУЛОС

Морето е като любовта: 
влизаш и не знаеш дали ще излезеш. 
Колцина не са пропиляли младостта си– 
фатални скокове, смъртоносни гмуркания, 
мускулни крампи, пропадания, подводни скали, 
водовъртежи, акули, медузи.
Горко ни ако прекратим морските бани
Само и само понеже пет-шестима се били удавили. 

Горко ни ако предадем морето
Понеже има начини да ни поглъща. 
Морето е като любовта: 
хиляди й се наслаждават – един ще загази.

Превод от гръцки: Здравка Михайлова

Динос Христианопулос  (1931 – 2020) е солунски поет, разказвач, есеист, преводач, изследовател, етнограф, издател, литературен критик. Истинското му име е Константинос Димитриадис, произходът му е от Източна Тракия, откъдето са бежанци родителите му. Негови стихове са преведени на много езици.

Творчеството му включва поезия, студии, есета, проза, преводи, адаптации, интервюта. Следвал е във Филологическия факултет на Солунския университет „Аристотел“  и се дипломира като класически филолог. Работил е като библиотекар  в Общинската библиотека в родния си град от 1958 до 1965 г. След това работи като редактор на издания. През 1958 г. основава и  поема ръководството на списание „Диагониос“, което излиза до  1983 г., с кратки прекъсвания. През този период се формира и така нареченият „литературен кръг на Диагониос“.

Първата му стихосбирка „Сезонът на мършавите крави (1950) се отличава с личен почерк и творческия веяния от Кавафис и Т.С.Елиът, а в последващите му произведения като доминираща тема в поезията му се открояват ефемерната хомосексуална връзка и еротичната страст водеща до унижение и самота. Някои негови стихотворения (напр. стиховете от поредицата „Разногледият“) съдържат и елементи на социален зрителен ъгъл.

През 2011 г. е удостоен с Голямата литературна награда. Отказва обаче да я приеме, препращайки към текста си от 1979 г. онасловен  „Против“, в който характерно пише: „Аз съм против всякакви отличия, откъдето и да идват те. Няма по-вулгарна амбиция от тази да искаме да се отличаваме. През юни 2011 г. е провъзгласен за доктор хонорис кауза на Филологическия факултет на Аристотелевия университет в Солун.

По-значими негови стихосбирки са: „Сезонът на мършавите крави“ (1950), „Беззащитна болка“ (1960), Стихотворения 1949-1960 (1962), „Тялото и червеят“ (1964), „Предградия (1969), „Тялото и меракът“ (1970), „Малки  поеми“ (1975), „Следководни истории“ (1980), „Вечната жалба, поеми и песни“ (1981), „Мъртва пиаца“,·Стихотворения в проза (1984), „Най-дълбоката рана“ (1998), Стихотворения в проза (2004).

Стихотворението „Морето“ е от стихосбирката „Малки  поеми“.

Рисунки на тема „Подводно лято“, на осемгодишната Теодора Назлиду, ученичка в българското училище „Васил Левски“ в Атина.

Теодора е завършила първи клас. Майка й Ивета Ненкова-Назлиду, преподавала уроци по изкуство на децата от българското неделно училище „Васил Левски“ в Атина казва: „Желанието на дъщеря ми да рисува се зароди от съвместната ни работа, тъй като като учител по рисуване, навсякъде я водя с мен и тя започна много да се увлича по изкуството. На по-следващ етап, когато пламъчето вече бе разпалено, започна и сама да създава креативни творби с рисуване, от хартия и пластилин. Пред детските й очи се откри необятния свят на изкуството и разшири мирогледа й във всичките му сфери. Хоризонтите станаха необятни и се преляха от рисунки, в музика и танци“.

Η ΘΑΛΑΣΣΑ

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα: 
μπαίνεις και δεν ξέρεις αν θα βγεις. 
Πόσοι δεν έφαγαν τα νιάτα τους – 
μοιραίες βουτιές, θανατερές καταδύσεις, 
γράμπες, πηγάδια, βράχια αθέατα, 
ρουφήχτρες, καρχαρίες, μέδουσες.
Αλίμονο αν κόψουμε τα μπάνια
Μόνο και μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι. 
Αλίμονο αν προδώσουμε τη θάλασσα 
Γιατί έχει τρόπους να μας καταπίνει. 
Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα: 
χίλιοι τη χαίρονται – ένας την πληρώνει.

Ο ΝτίνοςΧριστιανόπουλος (1931 – 2020) ήταν Έλληνας ποιητής, διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ερευνητής, λαογράφος, εκδότης και βιβλιοκριτικός. Το πραγματικό όνομα του λογοτέχνη είναι Κωνσταντίνος Δημητριάδης και καταγόταν από την Ανατολική Θράκη.^. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες. Ο Χριστιανόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, φοίτησε στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πήρε πτυχίο του Τομέα Κλασικών Σπουδών. Κατόπιν, εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης από το 1958 ως το 1965. Έπειτα εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων. Το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό Διαγώνιος -που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις- και τον εκδοτικό οίκο Εκδόσεις Διαγωνίου. ^[3] Εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκε ο λεγόμενος «κύκλος των λογοτεχνών της Διαγωνίου».

Η πρώτη ποιητική συλλογή του Εποχή των ισχνών αγελάδων (1950) διακρίνεται για το προσωπικό ύφος της και για τις δημιουργικές επιρροές από τον Καβάφη και τον Τ. Σ. Έλιοτ, ενώ στις επόμενες εμφανίσεις του εκφράζεται καθαρά το κυρίαρχο θέμα της ποίησής του, η εφήμερη ομοφυλοφιλική σχέση και το ερωτικό πάθος που οδηγεί στην ταπείνωση και στη μοναξιά. Ορισμένα ποιήματά του (π.χ. τα ποιήματα της σειράς Ο αλλήθωρος) έχουν και το στοιχείο μιας κοινωνικής οπτικής.

Το 2011 τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του. Αρνήθηκε όμως να το παραλάβει παραπέμποντας στο κείμενό του «Εναντίον» από το 1979, όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ’ όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε.

Τον Ιούνιο του 2011 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το Τμήμα Φιλολογίας.

Ανάμεσα στις πιο γνωστές ποιητικές του συλλογές συγκαταλέγονται οι εξής: Εποχή των ισχνών αγελάδων, (1950), Ανυπεράσπιστος καϋμός·(1960), Ποιήματα 1949-1960 (1962), Ποιήματα 1949-1964, Προάστια (1969) Το κορμί και το μεράκι (1970), Ποιήματα 1949-1970, Μικρά ποιήματα (1975), Ιστορίες του γλυκού νερού (1980), Το αιώνιο παράπονο. Ποιήματα και τραγούδια (1981), Νέα ποιήματα (1981), Νεκρή πιάτσα· Νεώτερα ποιήματα (1990-1996) (1997), Το κορμί και το σαράκι· Νεώτερα ποιήματα (1990-1996) (1997), Η πιο βαθιά πληγή (1998), Ποιήματα (2004), Πεζά ποιήματα (2004), Μικρά ποιήματα (2004), Παράξενο, πού βρίσκει το κουράγιο κι ανθίζει (2011).

Το ποίημα «Η θάλασσα» είναι από τη συλλογή Μικρά ποιήματα.