Всички рисунки в статията са дело на италианската художничка Джудит Ланж (Judith Lange), подарени на списание Jasmin.bg за илюстриране на творчеството на И. Фрагакис

Стихотворения от Илиас Фрагакис

От стихосбирката „Писма до една жена“

Ποιήματα του Ηλία Φραγκάκη

Από την ποιητική συλλογή «Γράμματα σε μια γυναίκα»

Превод от гръцки: Здравка Михайлова

Алкохолна вселена

Гледам
Алкохолна вселена
Ме заобикаля
Непонятни словата
Заплашителни поведенията
Непроницаеми намеренията му.
Обаче не е виновно Цялото което е Всеобщо
Не е виновно Чудото което се Очудествява
Не е виновен Хаосът който е Ан-архичен
Нито пък Любовта която за Любов умира.

Атина

Ἀλκοολικό Σύμπαν

Κοιτάζω
Ἕνα Ἀλκοολικό Σύμπαν
Μέ περιβάλλει
Ἀκατανόητοι οἱ λόγοι
Ἀπειλητικές οἱ συμπεριφορές
Ἀνεξιχνίαστες οἱ προθέσεις του.
Ὅμως δέν φταίει τό Ὅλον πού εἶναι Καθολικό
Δέν φταίει τό Θαῦμα πού Θαυματίζεται
Δέν φταίει τό Χάος πού εἶναι Ἄν–αρχο
Οὔτε κι ὁ Ἔρωτας πού γιά Ἔρωτα πεθαίνει.

Атина

Вместо друг отговор

Нямам очи освен единствено за твоите очи
Нямам други думи освен твоето име
Нямам крачки извън онези които следват стъпките ти
Уста пресъхнала за целувките ти
Пръстите ми мъртви
се събуждат от Великата Смърт
Да обследват тялото ти
Всички миризми във въздуха са изветрели
Освен твоята
А душата насладите

Презира
Копнее, само за един миг
С теб!

Дрезден

Ἀντί Ἄλλης Ἀπαντήσεως

Δέν ἔχω μάτια παρά μόνο γιά τά μάτια σου
Δέν ἔχω λόγια ἄλλα ἀπ’ τό ὄνομά σου
Δέν ἔχω βήματα ἐξόν πού νά πατοῦν στά ἴχνη σου
Στόμα διψασμένο γιά φιλιά σου
Τά δάκτυλά μου εἶναι νεκρά
Ξυπνοῦν ἀπό τόν Μέγα Θάνατο
Νά ἀνιχνεύσουν τό κορμί σου
Τοῦ ἀέρα ὅλες οἱ μυρωδιές ἔχουν σβηστεῖ
Ἐκτός ἀπ’ τήν δική σου
Καί ἡ ψυχή τίς ἡδονές
Περιφρονεῖ
Λαχτάρα, μόνο μία στιγμή
Μαζί σου!

Δρέσδη

Неопределеност ΙΙ

Обичам Мълчанието
както обичам Мрака
както обичам кафето и цигарите
котка която се препича на слънце
или момичетата по които не съм копнял
Мълчанието е блусът на гнева
със стиснати зъби и устни
със свити юмруци
на демонстрация няма и отчаяна
с очи разгневени и влажни
с едно „защо“ изписано
в душата и върху военната ми чанта
Мълчанието ме избира
когато иска да намери израз

Атина

Ἀπροσδιοριστία ΙΙ

Ἀγαπάω τήν Σιωπή
ὅπως ἀγαπάω τό Σκοτάδι
ὅπως ἀγαπάω τόν καφέ καί τά τσιγάρα
μία γάτα πού λιάζεται
ἤ τά κορίτσια πού δέν πόθησα

εἶναι τό μπλούζ τῆς ὀργῆς ἡ Σιωπή
μέ σφιγμένα δόντια καί χείλια
μέ σφιγμένες γροθιές
σέ μία διαδήλωση βουβή κι ἀπελπισμένη
μέ τά μάτια ὀργίλα καί ὑγρά
μ’ ἕνα γιατί ζωγραφισμένο
στήν ψυχή καί στήν στρατιωτική μου τσάντα
Ἡ Σιωπή μέ ἐπιλέγει
ὅταν θέλει νά ἐκφραστεῖ

Ἀθήνα

Основателни подозрения

Онова което умира само
Мълчаливо на тротоара
Е моят звук
Който се отдалечава по паважа
Не самият аз
Не съм аз!

Атина

Βάσιμες Ὑποψίες

Αὐτό πού πεθαίνει μόνο του
Σιωπηλά στό πεζοδρόμιο
Εἶναι ὁ ἦχος μου
Πού ξεμακραίνει στό λιθόστρωτο
Ὄχι ἐγώ
Δέν εἶμαι ἐγώ!

Ἀθήνα

Томление

Не се страхуваме от собствената си смърт
Само не искаме да умрем
преди да клюмне мъртъв
и последното наше позлатено божество
Искаме да изпием много живот
Преди да сме утолили жаждата си

Берлин

Ἵμερος

Δέν φοβόμαστε τόν θάνατό μας
Μόνο δέν θέλουμε νά πεθάνουμε
πρίν γείρει νεκρός
καί ὁ τελευταῖος ἐπιχρυσωμένος μας θεός
Θέλουμε νά πιοῦμε πολλή ζωή
Πρίν ξεδιψάσουμε

Βερολίνο

Завръщане

Завръщане на север
Десет дни в Атина- цял век –
Дванайсет без пет, малко преди да заспя
Последна цигара
И още едно разливане на сливова
Рекапитулация на спомени
Харула 1 от касетофора ми казва
„облаците са владения на висшата класа“
Стряскам се
Набързо набутвам спомените
в чекмеджетата на ума
Докато ме обхваща бяс
Гледам
В нощта
През моя прозорец
Бре, ще ги достигна, ако ще и Господ да ги държи – изругавам
Сега!
Вдигам ръце да докосна небето
Усещам го
Невидима сила ме дърпа нагоре
Да!
Най-после ще ви достигна!

София

Νόστος

Νόστος
Ἐπιστροφή στόν βορρά
Δέκα μέρες στήν Ἀθήνα – αἰῶνας σωστός –
Δώδεκα παρά πέντε, λίγο πρίν κοιμηθῶ
Τελευταῖο τσιγάρο
Κι ἕνας γῦρος σλίβοβα*
Ἀνακεφαλαίωση ἀναμνήσεων
Ἡ Χαρούλα στό κασσετόφωνο μοῦ λέει
«τά σύννεφα εἶναι χτήματα τῆς ἀνωτέρας τάξης»
Αἰφνιδιάζομαι
Καταχωνιάζω βιαστικά τίς μνῆμες
στά συρτάρια τοῦ μυαλοῦ
Καθώς μιά λῦσσα μέ πιάνει
Κοιτάζω
Μέσ’ στήν νύχτα
Ἔξω ἀπ’ τό παράθυρό μου
Μωρέ θά τά φτάσω κι ἄς τά ‘χει κι ὁ Θεός, ὑβρίζω
Τώρα!
Σηκώνω τά χέρια νά ἀκουμπήσω τόν οὐρανό
Τό νοιώθω
Μιά ἀόρατη δύναμη μέ τραβᾶ γιά τά πάνω
Ναί!
Τελικά, θά σᾶς φτάσω!

Σόφια

---

*Сливова ракия, ρακή ἀπό δαμάσκηνα, ἰδιαίτερα δυνατή

[1] Препратка към известната гръцка певица Харис Алексиу – Харула – бел.прев.

Илиас Фрагакис е роден в Атина. Режисьор, сценарист, автор на сценарии, писател, поет, преводач. Следвал е социология в Софийския университет, политически науки в Атинския университет „Йоанис Каподистриас“, музика в Атина и режисура във Висшата школа за филмово изкуство „Ставракакис“ в Атина. Занимава се изключително с кино и театър, пише литературни текстове.

Автор е на повече от двайсет сценария, някои от които в съавторство с други (К. Стофорос, Хр. Ефтимиу, П. Кустас), на късометражни и документални филми, на сериали.

Преподавал е писане на сценарий в държавни професионални школи, (както и режисьорско майсторство, естетика на образа, актьорско майсторство).

Режисирал е късометражни, документални филми, сериали, театрални постановки (на сцената на Националния театър, на общински окръжни театри, на независими театрални сцени). Награждаван в Гърция и чужбина (награда „Котронис“ за най-добър филм – кинофантастика, за филма “Hot Line“, на който е сценарист и режисьор; награда на Кинофестивала в Торино за документалната творба „Бавен полет„; Гърция е представена (и отличена) на Фестивала на монологични форми на Международния театрален институт, проведен в Бангладеш, с постановката му на „Орест“ от цикъла сценични монолози на Янис Рицос „Четвърто измерение“ (едноименно българско издание на книгата от изд. Фондация за българска литература“, София, 2002, поредица „Аквариум Средиземноморие“, превод Здравка Михайлова, Яна Букова).

Автор е на две театрални пиеси и на стихове за песни.

Превеждал е антична драма, сценични произведения от английския и френски класически репертоар, както и съвременна драма. Също така поезия и културологични студии, сред които студията на Богомил Райнов „Масовата култура“, част от нея е издадена в сборно издание

Някои от издадените негови книги са: превод на „Орест“ от Еврипид (изчерпан), стихосбирката „Писма до една жена“ (изд. „Трака“ 2019, второ издание от изд. „Енипнио“ 2020), разказът му със заглавие #System Failure е включен в антологията „Светът от вчера, светът от утре“, (изд. „Кастаниотис“ – Фестивал на иберийските и латиноамерикански литератури ЛЕА-Атина, 2020) (триезично издание на гръцки, испански и португалски).

Три негови хайку са включени в антологията „Пролетни хайку“ (изд. „Анемологио“, 2021).

През ноември миналата година в престижната атинска книжарница се състоя премиерата на романа му „Марикес“ (в превод означава „Марийки“) (изд. Естия“, 2021), представен от поета и дипломат Никос Влахакис, автор – наред с други – и на стихосбирката „Орлов мост“, и от социолога Йоргос Плиос, също възпитаници на софийската Алма матер.

Илиас Фрагакис е бил директор на Окръжния театър на Родос и на Общинския театър на Керацини-Атина.

Член е на Съюза на гръцките режисьори, на Международния театрален институт, на Форума на европейските режисьори, член-съосновател на Международната асоциация на университетските театри. Бил е представител на Гърция в Европейската федерация на създателите на аудиовизуални продукти (FERA).

* * *

Ο Ηλίας Φραγκάκης είναι σκηνοθέτης, σεναριογράφος, συγγραφέας, ποιητής, μεταφραστής.

Με σπουδές κοινωνιολογίας, πολιτικής επιστήμης, μουσικής και σκηνοθεσίας ασχολήθηκε κατ’ εξοχήν με το σινεμά και το θέατρο., γράφει λογοτεχνικά κείμενα.

Έχει γράψει σενάρια ο συνολικός αριθμός των οποίων υπερβαίνει τα 20, είτε μόνος του είτε σε συνεργασία με άλλους (Κ. Στοφόρος, Χρ. Ευθυμίου, Π. Κούστας) για μικρού μήκους, ντοκυμαντέρ και σήριαλ.

Έχει διδάξει σενάριο επί σειρά ετών σε δημόσια ΙΕΚ (όπως και σκηνοθεσία, αισθητική της εικόνας, υποκριτική)

Έχει σκηνοθετήσει μικρού μήκους, ντοκυμαντέρ, σήριαλ, και θέατρο (στο Εθνικό Θέατρο, ΔΗΠΕΘΕ, ελεύθερο θέατρο) και έχει βραβευθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό (βραβείο Κοτρώνη καλύτερης ταινίας φανταστικού κινηματογράφου για την ταινία Hot Line σε σενάριο – σκηνοθεσία δική του, βραβείο φεστιβάλ Τορίνο για το ντοκυμαντέρ «Αργή Πτήση», η παράσταση «Ορέστης» του Γ. Ρίτσου (η βουλγάρικη έκδοση: Янис Рицос, „Четвърто измерение“, η οποία περιέχει και τον σκηνικό μονόλογο αυτό κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Foundation for Bulgarian Literature, Σόφια  2002, σε μετάφραση των Ζντράβκα Μιχάιλοβα και Γιάννα Μπούκοβα). εκπροσώπησε την Ελλάδα στο φεστιβάλ μονολόγων του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου στο Μπανγκλαντές όπου και βραβεύτηκε).

Έχει γράψει δύο θεατρικά και στίχους για τραγούδια.

Έχει μεταφράσει αρχαίο δράμα, αγγλικό και γαλλικό κλασσικό ρεπερτόριο καθώς και σύγχρονο δράμα. Επίσης ποίηση και μελέτες πολιτισμού.

Έχει εκδόσει (ενδεικτικά):

Την μετάφραση του Ορέστη του Ευριπίδη (εξαντλημένο)

Την ποιητική συλλογή «Γράμματα σε μια Γυναίκα», (εκδ. Θράκα 2019, β’ έκδ. Ενύπνιο 2020).

Ένα διήγημα του με τίτλο #System Failure έχει περιληφθεί στον τόμο «Ο κόσμος του χθες ο κόσμος του Αύριο», εκδ. Καστανιώτη, ΛΕΑ (τρίγλωσση έκδοση ελληνικά, ισπανικά, πορτογαλικά)

Τρία χαϊκού του περιλήφθηκαν στον τόμο Τα Χαϊκού της Άνοιξης, (εκδ. Ανεμολόγιο, 2021). Το μυθιστόρημά του «Μαρίκες» κυκλοφορεί από τις εκδ. της Εστίας.

Το Νοέμβριο του 2021 παρουσιάστηκε στο βιβλιοπωλείο IANOS (Αθήνα) από τον ποιητή και διπλωμάτη, Νίκο Βλαχάκη, ο οποίος υπογράφει – μεταξύ άλλων – και το ποιητικό βιβλίο „Η Γέφυρα των αετών» („Орлов мост“), και από τον κοινωνιολόγο, Γιώργο Πλειό, επίσης απόφοιτοι του Πανεπιστημίου της Σόφιας.

Ο Ηλίας Φραγκάκης διετέλεσε Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο ΔΗΠΕΘΕ Ρόδου και στο Δήμοτικό Θέατρο Κερατσινίου.

Ίδρυσε την Εταιρία θεάτρου Σχολείον της Νυκτός και το θέατρο Χώρος.

Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών (διετέλεσε μέλος του ΔΣ), του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, του Φόρουμ ευρωπαίων σκηνοθετών, ιδρυτικό μέλος της Παγκόσμιας Ένωσης Πανεπιστημιακού Θεάτρου. Διετέλεσε εκπρόσωπος της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Σκηνοθετών Οπτικοακουστικού (FERA).